معماری طبایع: تبیین رویکردی دربارۀ نسبت انسان و محیط مصنوع بر مبنای چهارگانه‌ها

هدف این تحقیق عرضۀ تفسیر و سامانی نو از رابطۀ انسان و محیط مصنوع است. این سامان نو برگرفته از طب سنتی ایرانی و اساس آن، حکمت طبیعیات است. در نظام حکمت و به تبع آن در طب، هر آنچه در عالم ماده ظهور یافته، ازجمله انسان و مصنوعات و محیط پیرامونش، واجد کیفیات مشترکی است. ازآنجاکه این کیفیات هم در انسان حاضر است و هم در آنچه پیرامون اوست، به مدد آن‌ها می‌توان انسان و محیط پیرامونش و رابطۀ این دو را، با رویکردی کل‌نگر و در چارچوبی واحد، شرح و تبیین کرد. کل‌نگری و تبیین متناظر انسان و عالم و شناخت مبتنی بر کیفیات مشترک، ویژگی‌هایی است که ترغیب به رجوع به این رویکرد می‌کند. لذا می‌توان چنین دستگاهی را شناخت و بر مبنای آن، نظامی نظری برای کاروبار معماری امروز پی افکند. این نظام نظری «معماری طبایع» نامیده شده است. با این رویکرد می‌توان حوزه‌های مختلف معماری را بررسی و در آن‌ها نظریه‌هایی طرح کرد؛ ازجمله در کم و کیف پدید آوردن اثر معماری و پدیدآورندۀ اثر، مطالعه و بررسی خصوصیات اثر (محیط مصنوع)، نسبت اثر با احوال و خصوصیات انسان و نسبت سیاق با اثر و بهره‌بردار. در این مقاله، با راهبرد استدلالی، امکان طرح این رویکرد بررسی و پرسش‌های پیش روی آن طرح شده است. مقاله در چهار بخش اصلی تنظیم شده است. بخش اول و دوم مقدمات ورود به موضوع‌اند: نخست مقدماتی دربارۀ کلیت و سابقۀ موضوع آمده و در بخش دوم به نکات معمارانه در متون طب و چگونگی اقتباس این دستگاه از آن پرداخته شده است. بخش سوم بیانِ مختصرِ چیستی و چگونگی طبیعیات و چهارگانه‌ها در آن است. در بخش چهارم نیز چگونگی حضور این مفاهیم در معماری شرح شده است. برای این منظور نخست کلیت رویکرد در قالب گزاره‌هایی روشن بیان و سپس چگونگی تسری آن در حوزه‌های مختلف معماری در خلال پرسش‌هایی نشان داده شده است.

Temperamental Architecture: Creating an Architectural Approach Based on the Tetrad (The Four Elements, Temperaments, or Humors)

This paper provides a new system of understanding the relationship of man and the built environment. This new system is adopted from Iranian traditional medicine, which is based on philosophy of physics and traditional wisdom. In wisdom and medicine alike, anything manifested in the material worldamp;mdash;such as humans, artifacts, and everything in their surrounding environmentamp;mdash;has qualities known as temperaments or humors. Since these qualities are present in humans as well as the built and natural environment, they can be employed in a holistic approach to understand and explain the relationship of humans and the surrounding environment in a theoretical system of architecture. It will be named amp;quot;Temperamental Architecture.amp;quot; In this paper, by means of logical reasoning, applicability of this approach and its issues are assessed. The paper is composed of four main parts. The first part provides an introduction and background information. The second part discusses architectural topics in traditional medicine, and how to adopt the system for architectural purposes. The third part is a brief description of philosophy of physics and the tetrad (the four elements, temperaments, or humors). Finally, the presence of the four elements in architecture is explained.