تاملاتی در تعامل با فرهنگ‌ها در زمینۀ نظریه‌‌ها و اصطلاحات، نمونه: فضا و مکان

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در دوران جهانی شدن و سرعت تبادلات اطلاعات، فرهنگ جوامع و به تبع آن شیوۀ زیست و آثار آنان را تحت تاثیر خود قرار داده است، نحوۀ تاثیرپذیری آن‌ها از جوامع قدرتمند و پیشرفتۀ صنعتی می‌باشد. نکتۀ اساسی در تعاملات فرهنگی به میزان و نوع تاثیرگذاری جوامع بر فرهنگ یکدیگر بستگی دارد که به تبع آن، سلطه‌پذیری‌ها و سلطه‌گری‌ها به منصۀ ظهور می‌رسند. این سلطه‌ها الزاماً از طریق قوّۀ قهریه نبوده و از راه تبلیغ و ترویج تا تقلید و تکرار الگوهای فرهنگی و شیوۀ زیست و به تبع آن تحولات فکری نتیجه می‌شوند. ده‌ها سال است که جوامع در حال توسعه یا عقب‌ماندۀ صنعتی (به هر دلیلی) جوامع توسعه‌یافتۀ صنعتی را به‌عنوان الگوی خویش پذیرفته و سعی در تکرار و تقلید آرا و نظریه‌ها و اعمال و شیوۀ زیست آن‌ها دارند. بدون ورود در همۀ مباحثی که ممکن است در این مقوله قابل طرح باشند، در این مجال، به موضوع زمینه‌ها و معادل‌گزینی برخی تعابیر اشاره می‌شود. در واقع سوال اصلی این است که در تعاملات با سایر جوامع، در قلمرو نظریات و آرای مطروحه و همچنین در کاربرد تعابیر و اصطلاحات، چه موضوعاتی را باید مدّ نظر قرار داد تا ضمن بهره‌گیری از دستاوردهای دانش بشری از سلطه‌پذیری فکری و فرهنگی و عملی جامعه تا حدّ امکان پیشگیری شود. در انجام تحقیق نیز روش استقرایی مدّ نظر قرار گرفته و با تحلیل مواردی خاص و مشخص از موضوعات مطرح، نتیجه‌ای عمومی استنتاج شده و سپس دربارۀ دو نمونۀ خاص (فضا و مکان) توضیحاتی ارائه خواهد شد. اهم نتایج و دستاوردهای مقاله عبارت‌اند از: تبیین فرایند تحولات فضا و تبدیل آن به مکان در شهر و ارائۀ تعاریف مراتب مختلف مکان، معرفی انواع طبقه‌بندی مکان، تبیین اشکالات ترجمه‌های جاری و لزوم ارائۀ تفسیر یا توضیح موضوعات به تناسب فرهنگ جامعۀ ایرانی و معرفی نسبت‌های مفاهیم واژگان ظاهراً معادل در دو زبان به نسبت فرهنگ‌های متفاوت آن‌ها.

Contemplations on Cultural Transactions regarding Ideas and Idioms, Case Study: Space and Place

The culture of the powerful industrial countries is one of the most important factors affecting lifestyles and developments in the majority of other societies in this era of globalization and information exchange. The main points in the context of cultural transactions are the type and degree of this kind of influence, which will result in either submissiveness or dominance. This domination does not come necessarily by force (military forces), but by propaganda and advertising, and imitation and repetition of cultural patterns and lifestyles in other societies, and eventually result in intellectual reformation and transformation. During the past decades, undeveloped and underdeveloped countries have taken developed countries as a model, relying on imitation and repetition of their ideas and theories as well as their behaviors in different aspects of life. In this regard, the main focus of this paper is on context and equivalents of idioms. In fact, the main question of the research is that in cultural transactions, what aspects have to be considered so that besides gaining benefit from human scientific achievements, intellectual/cultural dominance of societies be prevented. The inductive approach is the main research method, and some specific aspects will be analyzed to reach a general conclusion. Finally, two distinct cases (place and space) will be discussed. The most important results of the research are as follows: explaining the process through which space transforms to place in a city; introducing definitions of different orders of place; introducing different classifications of place; errors in current translations; and the meaning of terms in different languages in relation to their respective culture.