بررسی تاثیر جهت ساختمان بر کاهش آلودگی ناشی از ریزگردها در مجموعه‌های ساختمانی مورد مطالعاتی: بناهای شهر دزفول

غبار هوا وضعیت پرمخاطره‎ای را در فضای زندگی مردم جنوب غربی ایران به‌وجود آورده و به بهداشت هوای تنفس آن‎ها آسیب زده است؛ لذا برای چاره‌اندیشی و رفع این مشکل، لازم است متخصصان رشته‎های گوناگون از جمله محیط زیست، بهداشت محیط، زمین‌شناسی، جغرافیای طبیعی، شیمی آلودگی هوا، مکانیک سیالات، هواشناسی، طراحی محیط، منابع طبیعی و... همدیگر را یاری کنند، زیرا این معضل را یک گروه تک تخصصی نمی‎تواند برطرف کند. در این میان، شایسته است معماران با مشارکت موثر خود، برای رفع این معضل نهایت تلاششان را بکنند. همچنین، لازم است آنان در این راه، به‌عنوان طراحان جامع، ضمن مسیریابی مناسب نقش هماهنگ‌کننده و عامل ربط‌دهنده تخصص‎های مختلف را برای بهسازی شرایط فضاهای سکونتی ایفا نمایند. در این نوشتار، ضمن بیان معضل و طرح مسیله برای یافتن سمت مناسب برای جهت‌گیری بناها، به‌منظور نصب خشت اولِ طراحی، در ابتدا موردهای مطالعاتی با پوشش مناسب سطح شهر دزفول، از بین بناهای باقابلیت تعیین شده‌اند؛ سپس، به یافتن راه و روش مناسب برای معیّن‌کردن میزان (کم) هر بعد از ابعاد اصلی این معضل اقدام شده است تا در وضعیت‌های مختلف، آن مقادیر قابلیت تحلیل و مقایسه را در اختیار قرار دهند. پس از آن جمع‌آوری طولانی‌مدت داده‌ها (اندازه‌گیری ریزگردها از جهت‌های چهارگانه ساختمان و داده‌های هواشناسی) از وضعیت‌های مختلف بناهای مورد مطالعه صورت گرفته است. سپس، با تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده و بحث درباره آن‌ها، به بررسی نتایج پرداخته شده و در نهایت، سمتی از ساختمان‌ها که بیشترین آلودگی را ته‌نشست می‌کند و نیز سمتی از بنا که بیشترین ذرات را به‌صورت معلق در هوا نگه می‌دارد، نسبت به جهت وزش باد، مشخص و معرفی شده‌اند (البته فراوانی چنین وضعیتی 95 درصد از برداشت‌ها را پوشش داده). بدین ترتیب، با استفاده از شناسایی باد غالب هر منطقه، تعمیم‌پذیری نظریه این پژوهش میسر شده است.