بررسی سازه هدف و کاربست آن در ایجاد انگیزش در نوآموز معماری

با گسترش روابط ایران و غرب از اوایل سده چهاردهم هجری شمسی، تغییرات گسترده‌ای در ساختار اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و آموزشی به وجود آمد. همگام با این تحولات، روند آموزش معماری نیز تحت تاثیر قرار گرفت، و آموزش سنتی و شیوه استادـ شاگردی، جای خود را به آموزش امروزی و شیوه دانشگاهی (آکادمیک) داد. از سال 1378، اعمال بازنگری‌ها و تصمیمات شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، سطح رشته معماری را ازکارشناسی ارشد پیوسته به کارشناسی پیوسته تغییر داد و کنکور اختصاصی ورود به رشته معماری برداشته شد. کاهش شناخت نسبی داوطلبان از این رشته، بروز بی‌انگیزگی و یا کاهش انگیزه دانشجویان و به خصوص نوآموزان معماری نسبت به رشته و کار خود، از پیامدهای این بازنگری است؛ از آنجا که بی‌انگیزگی نوآموزان معماری در حال تبدیل شدن به یکی از دغدغه‌های آموزش معماری است، ضرورت پرداختن به دلایل پیدایش، و روش‌های کاهش بی‌انگیزگی و برطرف کردن آن احساس می‏شود. این نوشتار بر این باور است که توجه مربی به اهدافی که وی برای دانشجویان تعریف می‌کند و همچنین آنچه ایشان به عنوان هدف برای خود برمی‌گزینند، در ایجاد انگیزش در دانشجوی معماری، نقش ویژه‌ای ایفا می‌کند. هدف این پژوهش، آن است که بر پایه «سازه هدف» (به عنوان یکی از سازه‌های انگیزشی در علم روان‌شناسی تربیتی) و بررسی متون موجود در این حوزه، کاربست‌های آموزشی معمارانه‌ای را در راستای ایجاد انگیزش در نوآموزان معماری به همراه برخی مصادیق آموزشی آن ارایه کند. در این پژوهش، از روش تحقیق پیمایشی استفاده شده است. کاربست‏ها و مصادیق ارایه شده (به عنوان یافته‌های اصلی این پژوهش) در قالب یک پرسش‏نامه با استفاده از روش دلفی، به نظرخواهی از دوازده نفر از خبرگان آموزش معماری گذاشته شد، که کلیه کاربست‏ها با اتفاق ‏نظر پذیرفته شدند (برای تحلیل پرسش‏نامه‏ها و رسیدن به نتیجه اتفاق ‏نظر، از آزمون فریدمن استفاده شد). نتایج این پژوهش شامل 18 کاربست است که این کاربست‏ها بر اساس «نظریه تعیین هدف»، «نظریه گرایش به هدف»، و «نظریه انگیزش تسلط» به دست آمده است.