نورپردازی طبیعی در خانه‌های سنتی کاشان، نمونه موردی: خانه عامری‌ها

بهره‌برداری از نور روز در معماری، علاوه بر تامین نیازهای روانی و جسمی انسان، مصرف انرژی‌های فسیلی را نیز کاهش می‌دهد. از این دیدگاه، معماری غنی کشور ما دستاوردها و تجربیات ارزشمندی دارد که نیازمند بازشناسی و معرفی به جامعه معماری ایران و جهان است. تحقیق حاضر با استفاده از اندازه‌گیری‌های میدانی و شبیه‌سازی کامپیوتری، تلاش می‌کند تا نحوه توزیع نور و میزان آن در انواع فضاها و نورگیرهای قدیمی نشان دهد و گامی در جهت بهره‌گیری مجدد از این ایده‌ها در معماری امروز بردارد. برای شناسایی عملکرد نورگیرها در معماری ایرانییکی از خانه‌های قدیمی کاشان به نام خانه عامری‌ها انتخاب شد. این خانه دارای هفت حیاط و 85 فضابا ابعاد متفاوت و نورگیرهای متنوعو مستقر در جبهه‌های مختلف است. در روزهای بهار، تابستان و زمستان 1390 برداشت‌های میدانی از چهاردهفضای این مجموعه انجام شد. ابعاد دقیق فضاها و نورگیرهای آن، موقعیت فضا در مجموعه، جهت جغرافیایی، موقعیت آن در حیاط، موقعیت نورگیر در دیوار، نسبت سطح نورگیر به سطح فضا،بازتاب نور و ویژگی‌های رنگ روکار دیوارها و میزان روشنایی دریافتی در فضابه‌دست آورده شد.سپس با استفاده از معیارها و روش‌های محاسباتی معرفی‌شده در کتاب‌های راهنمای نورپردازی، اعم از طبیعی و مصنوعی، اطلاعات گردآوری‌شده در چهار مرحله تحلیل گردید. مرحله اول ویژگی‌های فضا، مرحله دوم هندسه و همسایگی‌های فضا، مرحله سوم وضعیت نورگیریفضاها در زمان برداشت و مرحله چهارم وضعیت نورگیری فضاها در یک سال که با استفاده از برنامهشبیه‌سازی ریدینس انجام شد. نتایج تحقیق، رابطه شکل و محل قرارگیری نورگیر را با کیفیت نور داخلی از نظر فیزیک نور، روشن کرده و توانسته الهام‌بخش طراحان معاصر برای ارتقای عملکرد نوری فضا و طراحی نورگیر در فضاهایی با عملکرد امروزی باشد.