ارزیابی شاخص‌های یکپارچگی میراث شهری با استفاده از فرایند تحلیل شبکه (anp)

مفهوم «یکپارچگی» در فهرست میراث جهانی یونسکو به‌عنوان یکی از شرایط ثبت مکان‌های فرهنگی برگزیده شده است. در شهرهای تاریخی زنده، که پویا هستند و در معرض تغییر قرار دارند، استفاده از چنین مفاهیم انتخابی، بسیار پیچیده است و نامشخص بودن ابعاد مرتبط با آن، ضرورت چنین پژوهش‌هایی را فراهم می‌کند. به عبارت دیگر، ابعاد و عوامل یکپارچگی می‌تواند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارها در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های میراث شهری استفاده شود. گستردگی و تنوعِ شاخص‌های یکپارچگی ایجاب می‌کند تا این شاخص‌ها برحسب نقش و عملکردشان مورد توجه قرار گیرند، که به‌طور مشخص هریک دارای ارزش متفاوتی از یکدیگر هستند. لذا این پژوهش با فرض یکسان نبودن وزن معیارها، زیرمعیارها و شاخص‌های یکپارچگی میراث شهری و با هدف شناخت و ارزیابی آن‌ها انجام شده است، برای رسیدن به این هدف ابتدا با مطالعات نظری، دسته‌بندی عوامل مرتبط با یکپارچگی میراث شهری انجام پذیرفته، سپس از مدل تحلیل شبکه(anp) با پیش‌فرض روابط درونی میان زیرمعیار‌های تحقیق و برای انعکاس ارتباطات متقابل میان زیرمعیارها، از روش dematel استفاده شده است. پژوهش از نوع اکتشافی بوده که به‌لحاظ روش، تحقیق توصیفی-تحلیلی است. بر این اساس پس از ارزیابی شاخص‌ها با استفاده از مدل تحلیل شبکه، این نتیجه به دست می‌آید که «حفظ شواهد و نمونه‌های معتبر یک یا چند دورۀ خاص»، «ارتباط وضعیت فعلی با عملکرد گذشته»، «ارتباط وضعیت فعلی با طرح اصیل اولیه»، «استفادۀ اقتصادی از عملکرد و کاربرد دارایی‌های میراث»، «در نظر گرفتن نیازها و مشارکت جامعۀ محلی در حفظ منطقه» بیشترین وزن و درنتیجه، بیشترین تاثیر را در بین شاخص‌های یکپارچگی میراث شهری داشته است.

evaluation of indicators for urban heritage integrity using analytic network process (anp)

the concept of “integrity” was introduced as one of the conditions for registering cultural sites in the unesco world heritage list. in historic living cities which are dynamic and subject to change, the application of such selective concepts is very complex, and the ambiguity of its related dimensions requires further research. in other words, the dimensions and factors of integrity can be used as important tools in urban heritage planning and policy-making. the extent and diversity of indicators for integrity and their different values require that they be used based on their role and function. therefore, this research was conducted with the assumption of the non-equal weight of the criteria, subcriteria, and urban heritage integration indicators, to comprehend and evaluate them. to achieve this aim, first, urban heritage integrity factors were categorized based on theoretical studies. then, the analytic network process (anp) model was used with the assumption of interrelationships between the research sub-criteria, and the decision making trial and evaluation laboratory (dematel) technique was employed to reflect the mutual relationships between the sub-criteria. the type of research is exploratory, using the descriptive-analytical method. the results of the evaluation of indicators using the network analysis model indicate that, “preserving valid evidence and examples from one or more specific periods”, “the relationship between the current situation and past function”, “the relationship between the current situation and the original design”, “economic use of heritage assets and heritage function”, “considering the needs and participation of the local community in preserving the area” had the highest weight and, consequently, the greatest impact on the indicators for urban heritage integrity.