بررسی روابط متقابل سبک زندگی و سازمان فضایی خانه، مورد مطالعه: خانه های مسکونی شهرستان رشت

ساخت‌وسازهای یکسان و بی‌توجهی به الگوهای فرهنگی و رفتاری کاربران در بسیاری از شهرهای ایران، در تغییر تدریجی رفتار ساکنان و کاهش رضایتمندی آن‌ها از محیط زندگی خود تاثیرگذار است. خانه علاوه بر کارکرد زیستی‌اش به‌عنوان سرپناه، محلی است برای آرامش انسان. هماهنگی این فضا با شیوۀ زندگی مردم یک منطقه، به ایجاد حس تعلق در کاربران آن می‌انجامد. پژوهش پیش‌ رو تغییرات کالبدی و شیوۀ زندگی و تاثیر متقابل آن‌ها را در خانه‌های شهر رشت از دورۀ قاجار تا امروز بررسی می‌کند. برای رسیدن به اهداف پروژه با روش ترکیبی، 38 نمونۀ مطالعاتی از خانه‌های دورۀ قاجار تا امروزِ شهر رشت، برداشت و سازمان فضایی آن‌ها مشخص شد، سپس با روش کیفی، به‌شیوۀ‌ پیمایشی و مصاحبۀ نیمه‌‌ساختاریافته با ساکنان این خانه‌ها، الگوی سکونت و مولفه‌های تاثیرگذار در شیوۀ زندگی هر دوره شناسایی گردید. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که با گذشت زمان، فضاهای باز و نیمه‌باز خانه مانند حیاط و ایوان، کارکردهای خود را از دست داده و عملکردهای مربوط به این فضاها به داخل خانه انتقال یافته ‌است. تغییرات کالبدی و شیوۀ‌ زندگی تقریباً تا دورۀ پهلوی ثابت بوده ولی بعد از آن، دچار تغییرات زیادی شده است. درمجموع، ساختار کالبدی تحت‌تاثیر دانش زمانه، به‌طور پیوسته و آهسته تغییر کرده و به‌شدت در ابعاد فرهنگی، اجتماعی و معیشتی از شیوۀ زندگی تاثیر گرفته است، ولی در فعالیت‌های مربوط به بُعد زیستی، لزوماً چنین ارتباطی وجود ندارد و کارکرد یکسانی داشته است.

the interrelationship of lifestyle patterns and spatial organization of housescase study: rasht residential buildings (from the qajar period to the present)

monotonous housing constructions neglecting the cultural-behavioral patterns of residents in many cities of iran have gradually affected their behavior and reduced their satisfaction with their living environments. in addition to its function as a shelter, housing is a place for human comfort. coordination of housing design with the lifestyle of people creates a sense of belonging for them. this research examines the interrelationships of physical changes in residential design and lifestyle in houses of rasht from the qajar period to the present day. a combined method was used to achieve the research goal. a total number of 38 cases were selected dating from the qajar period to the present and studied using qualitative methods including surveys and semi-structured interviews with the residents of these houses, which helped identify the housing models and influential components of lifestyle. the results show that over time, open and semi-open spaces of the houses, such as the yard and the porch, lost their functions and so they were transferred to the interior. until the pahlavi period, physical and lifestyle changes were almost insignificant, but they have changed a lot since. as a result, the physical model of houses has changed slowly under the influence of the knowledge of the time besides cultural, social, and other living conditions, but there is not necessarily such a change regarding biological activities.