معماری و مسیریابی: تحلیل اثر دسترسی بصری بر فرایند مسیریابی در فضاهای اداری

پژوهش حاضر مسیریابی را در محیط‌های پیچیدۀ اداری بررسی کرده است. مسیریابی موضوع پرچالشی است و تحقیقات بسیاری از دهۀ هفتاد میلادی تاکنون بدان پرداخته‌اند. مرور ادبیات ناظر بر مفهوم مسیریابی نشان می‌دهد که تاکنون دسته‌بندی دقیق و جامعی از عوامل موثر بر مسیریابی که منتج به ارائۀ الزامات طراحی در محیط‌های اداری پرمراجعه شود، ارائه نشده است؛ لذا توجه به عوامل محیطی و به‌ویژه دسترسی بصری به‌دلیل تعامل قوۀ دیداری با سناریوهای رفتار در کاربری‌های اداری از محور‌های اصلی این پژوهش است. این پژوهش ضمن بازبینی مولفه‌های موثر بر مسیریابی و تاکید بر اهمیت دسترسی بصری، به ارزیابی چهار مولفۀ گشودگی مسیر، نوع اتصال، عرض مسیر و شکل و زاویۀ تقاطع‌ها در فضای اداری پرداخته است. ارزیابی میزان دسترسی بصری، از طریق مفهوم میدان دید و تحلیل رفتار مسیریابی انجام شده است. این پژوهش از نه نفر از مردان و زنان ناآشنا با یک محیط اداری درخواست نمود تا مسیری تعیین‌شده در ساختمان اداری شهرداری کرج را طی نمایند. داده‌ها از طریق پرسش‌نامه، مصاحبه، مشاهده و روش‌های آنالیز میدان دید، جمع‌آوری و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که عملکرد مسیریابی با دسترسی بصری در محیط اداری، رابطۀ مستقیم دارد؛ به‌عبارت دیگر، هرچه میزان هم‌پوشانی سطح دید از نقاط مختلف بیشتر باشد، عملکرد افراد در مسیریابی، سریع‌تر و خطای ناشی از یافتن مسیر درست کاهش می‌یابد. همچنین بررسی اولویت افراد در انتخاب گره‌هایی که به‌لحاظ ویژگی‌های دسترسی بصری متفاوت بوده‌اند، نشان داد مسیری که سطح دید و اطلاعات محیطی بیشتری ارائه می‌دهد، در اولویت انتخاب قرار می‌گیرد. نتایج پژوهش می‌تواند الگوی مناسبی برای بازاندیشی مولفه‌های طراحی فضاهای اداری برای طراحان و معماران باشد.

wayfinding and architectural design: analytical study of the effects of visual accessibility on wayfinding

this study investigates wayfinding in complex office environments. many works of research have investigated the subject since the 1970s. examining the available research literature showed that a precise and comprehensive classification of influencing factors on wayfinding that could be used to develop design guidelines for office buildings is currently absent. therefore, this research aims to investigate the effects of environmental factors, specifically physical factors relating to behavioral scenarios in office buildings. for this, through a qualitative research, the effects of path openness, connection type, path width, and intersection angles and shapes of isovists were evaluated in office environments. visual accessibility was assessed based on the concept of the field of view and wayfinding behavior analysis. the study had nine participants (men and women) walk through a predetermined path in the municipality of karaj. data was collected and analyzed through questionnaires, interviews, observation, and field-of-view analysis. the results showed that wayfinding is directly affected by visual accessibility in office environments, i.e., the higher the overlap of viewsheds, the faster people could find their destination and fewer failings in wayfinding. moreover, the study illustrated that people frequently choose paths that provide wider visual fields and more environmental information at intersections. these results suggest rethinking design considerations for office buildings.