صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی‌علیه با تاکید بر قانون جدید مجازات اسلامی

اصل «صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی‌علیه» یکی از بحث‌برانگیزترین اصول حاکم بر تعیین صلاحیت کیفری در حقوق جزای بین‌الملل است. این صلاحیت که همواره موافقان و مخالفانی داشته است، برای نخستین بار در حقوق ایران، در ماده 8 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 پذیرفته شد. این امر، بدون تردید یکی از نوآوری‌های قانون مزبور به حساب می‌آید؛ زیرا سابق بر این، رویکرد حقوق ایران، در بازه نزدیک به یک قرن قانون‌گذاری، نپذیرفتن این نوع صلاحیت جز در مواردی استثنایی بود. در این جستار تلاش شده است تا ضمن تبیین مفهوم و شرایط اعمال این صلاحیت، دلایل موافقان و مخالفان پذیرش آن نقد و بررسی شود. افزون بر این، رویکرد حقوق ایران نسبت به صلاحیت مزبور نیز قبل و بعد از قانون جدید مجازات اسلامی، بررسی شده و در نهایتْ شرایط و قلمرو اعمال ماده 8 قانون مزبور تبیین شده است.