نقش باورهای فراشناختی در پیش بینی نگرانی آسیب شناختی (مرضی) دانش‌آموزان مبتلا به اضطراب امتحان

فراشناخت یک مفهوم چند وجهی است. این مفهوم دربرگیرنده ی دانش، فرآیندها و راهبردهایی است که شناخت را ارزیابی، نظارت و یا کنترل می‌کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش باورهای فراشناختی با نگرانی آسیب شناختی در دانش‌آموزان مبتلا به اضطراب امتحان انجام شد. تعداد 670 دانش‌آموز (315 دختر و 355 پسر) از دانش‌آموزان دبیرستانی شهر تبریز به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به پرسشنامه ی اضطراب امتحان پاسخ دادند. سپس تعداد 183 دانش‌آموز که طبق معیار نقطه برش پرسشنامه مبتلا به اضطراب امتحان بودند، علاوه بر اطلاعات دموگرافیک به پرسشنامه‌های باورهای فراشناختی ولز و کارترایت، نگرانی پنسلوانیا و اضطراب امتحان اسپیل برگر پاسخ دادند. تحلیل داده‌ها با روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره انجام شد. بین نمرات افراد در مولفه‌های باورهای فراشناختی با نگرانی آسیب شناختی و اضطراب امتحان همبستگی مثبت معناداری وجود داشت، به عبارتی، با افزایش نمره ی فرد در مقیاس باورهای فراشناختی، نگرانی آسیب شناختی و اضطراب امتحان فرد نیز بیشتر می‌شود. هم چنین، رابطه ی نمره کلی با نمرات افراد در ابعاد کنترل ناپذیری و خطر، باورهای مثبت درباره نگرانی، اطمینان شناختی و نیاز به کنترل افکار و وقوف شناختی معنی داری بود (p < 0.01). باورهای فراشناختی از عوامل موثر در سلامت روانی دانش‌آموزان است و می‌توان با تغییر فراشناخت‌هایی که شیوه ناسازگارانه ی تفکرات منفی را زیاد می‌کنند و یا باعث افزایش باورهای منفی عمومی می‌گردند به بهبود وضعیت سلامت روانی دانش‌آموزان کمک کرد.