طراحی و ارزیابی اثربخشی برنامه آموزشی یکپارچه نگر مبتنی بر آموزه های دینی- روان شناختی با رویکرد اسلامی بر تعدیل بحران هویتی نوجوانان دارای گرایش به رفتارهای پرخطر

هدف: هدف پژوهش حاضر طراحی و ارزیابی اثربخشی برنامه آموزشی یکپارچه نگر مبتنی بر آموزه های دینی- روان شناختی با رویکرد اسلامی بر تعدیل بحران هویتی نوجوانان دارای گرایش به رفتارهای پرخطر بود.روش‌ها: پژوهش حاضر آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه است که در سال تحصیلی 97-96 در شهر اردبیل مشغول به تحصیل بودند. به منظور نمونه گیری، ابتدا 200 نفر از دانش آموزان به صورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. پس از شناسایی دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر با استفاده از مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی، نمونه ی پژوهش نهایتاً به تعداد 30 دانش آموز دارای گرایش به رفتارهای پرخطر به طور تصادفی و مبتنی بر ملاک های ورود و خروج انتخاب گردید و به صورت تصادفی، 15 نفر در گروه آزمایشی و 15 نفر در گروه کنترل گمارده شدند. پرسشنامه بحران هویت(icq) و مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (iars) جهت جمع آوری داده ها استفاده شد. برای گروه آزمایشی،‌ برنامه آموزشی طراحی شده مبتنی بر آموزه های دینی- روان شناختی به مدت 10 جلسه 60 دقیقه ای برگزار گردید. گروه کنترل، مداخله ای دریافت نکرد. یک هفته پس از اتمام مداخله، هر دو گروه آزمایشی و کنترل مورد پس آزمون واقع شدند. برای آزمون فرضیه ها از تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده گردید.یافته‌ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که آموزش مبتنی بر آموزه های دینی- روان شناختی، بحران هویتی را تعدیل می دهد (p≤0.01).نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، می توان گفت که روان درمانی یکپارچه نگر مبتنی بر آموزه های دینی- روان شناختی با رویکرد اسلامی، مداخله ای موثر و کارآمدی در کاهش مشکلات هویتی نوجوانان دارای گرایش به رفتارهای پرخطر نوجوانان است.

designing and evaluating the effectiveness of an integrated educational program based on religious-psychological teachings with an islamic approach on modulating the identity crisis of adolescents with a tendency to high-risk behaviors

objective: the purpose of the current research was to design and evaluate the effectiveness of an integrated educational program based on religious-psychological teachings with an islamic approach on the adjustment of the identity crisis of adolescents with a tendency to risky behaviors.methods: the current research was a pre-test-post-test design experiment with a control group. the statistical population of the present study includes all male students of the second year of high school who were studying in ardabil city in the academic year of 1996-1997. in order to sample, first 200 students were randomly selected in a multi-stage manner. after identifying the students with high-risk behaviors using the risk-taking scale of iranian adolescents, the research sample was finally selected as 30 students with a tendency to high-risk behaviors randomly and based on the entry and exit criteria, and randomly, 15 people in the experimental group and 15 people were assigned to the control group. identity crisis questionnaire (icq) and iranian adolescent risk scale (iars) were used to collect data. for the experimental group, an educational program based on religious-psychological teachings was held for 10 sessions of 60 minutes. the control group did not receive any intervention. one week after the end of the intervention, both the experimental and control groups were subjected to a post-test. multivariate covariance analysis was used to test the hypotheses.results: the results of data analysis showed that education based on religious-psychological teachings moderates identity crisis (p ge;0.01).conclusion: according to the results of the present study, it can be said that integrative psychotherapy based on religious-psychological teachings with an islamic approach is an effective and efficient intervention in reducing the identity problems of adolescents with a tendency to high-risk behaviors.