بررسی نقش انعطاف‌پذیری شناختی و ذهن‌آگاهی در پیش‌بینی تعلل‌ورزی تحصیلی دانش‌آموزان

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش انعطاف‌پذیری شناختی و ذهن‌آگاهی در پیش‌بینی تعلل‌ورزی تحصیلی دانش‌آموزان انجام شد. طرح پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان دختر و پسر دبیرستان‌های دوره دوم متوسطه شهرستان دامغان در سال تحصیلی 97-1396 بود. از بین آنها نمونه ای به حجم 220 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های تعلل‌ورزی سولومون و راث بلوم، پرسشنامه ذهن‌آگاهی، و پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی پاسخ دادند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که بین مولفه عمل همراه با آگاهی و عدم واکنش ذهن‌آگاهی با تعلل‌ورزی تحصیلی رابطه منفی وجود دارد و بین انعطاف‌پذیری شناختی و تعلل‌ورزی تحصیلی دانش‌آموزان رابطه منفی وجود دارد (p<0.001) ). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که انعطاف‌پذیری شناختی و ذهن‌آگاهی می توانند تعلل‌ورزی تحصیلی را پیش بینی کنند (p<0.001) . انعطاف‌پذیری شناختی فرد را قادر می‌سازد که در برابر فشارها، مسائل عاطفی و اجتماعی برخورد مناسب وکارآمد داشته باشد و ذهن‌آگاهی باعث می‌شود فرد در لحظه زندگی کند و قدر فرصت‌ها و ارزش زمان را بداند. بنابراین هر یک به نوعی باعث کاهش تعلل‌ورزی تحصیلی در دانش‌آموزان می‌شود.

The role of cognitive flexibility and mindfulness in predicting student procrastination

The aim of this study was to investigate the role of cognitive flexibility and mindfulness in predicting students’ academic procrastination. The research design was descriptivecorrelational. The statistical population included all male and female high school students in Damghan city in the academic year 13961397. Among them, a sample of 220 people was selected using multistage cluster random sampling method and answered the Solomon and Rathblum procrastination questionnaire, mindfulness questionnaire, and cognitive flexibility questionnaire. Pearson correlation test and multiple regression were used to analyze the data. The results of correlation test showed that there is a negative relationship between the component of action with awareness and lack of reaction of mindfulness to academic procrastination (P <0.01). There is a negative relationship between cognitive flexibility and students’ academic procrastination (P <0.01). The results of regression analysis showed that cognitive flexibility and mindfulness can predict academic procrastination. Cognitive flexibility enables one to deal appropriately and effectively with pressures, emotional and social issues, and mindfulness enables one to live in the moment and appreciate the opportunities and value of time. Therefore, each of them somehow reduces the academic procrastination in students.