اقتصاد اسلامی و مسئله پول

یکی از مسائل مهم در اقتصاد اسلامی تعیین ماهیت پول است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به بررسی مسئله پول در اقتصاد اسلامی می‌پردازیم. بر اساس یافته‌های تحقیق، عدم تعیین دقیق ماهیت پول در اقتصاد اسلامی، باعث شده که مسائل مرتبط با آن نیز حل‌نشده باقی بماند. دلیل این مشکل، از یک‌سو، مربوط به خطاهای هستی‌شناسانه و روش‌شناسانه‌ی در نظریه‌پردازی در اقتصاد نئوکلاسیک است که به حوزه‌ی اقتصاد اسلامی نیز منتقل شده است. این مشکل، از دیگر سو، ریشه در استفاده از چارچوب متافیزیک قدیم (مبتنی‌بر مقولات ارسطویی جوهر - عرض) در تحلیل مثلی - قیمی بودن پول در فقه‌الاقتصاد دارد. این در حالی است که متافیزیک مدرن که علم اقتصاد متعارف نیز در دوران مدرن در چارچوب آن صورت‌بندی شده است، مبتنی‌بر مفاهیم سوژه ابژه است. لذا استفاده از مقولات ارسطویی گمراه‌کننده بوده است. در این میان بحث بانکداری مدرن، پول اعتباری، هرم بدهی، خلق پول و کارکرد بهره در سطح کلان، ماهیت جدیدی از پول و نرخ بهره را ایجاد کرده است که استفاده از مقولات اقتصادی یک اقتصاد کالایی در حوزه‌ی نظریه‌پردازی را رهزن ذهن ساخته است.

islamic economics and the problem of money

one of the important issues in islamic economics is determining the nature of money. using an analytical method, this article examines money in islamic economics. based on the research findings, the lack of an accurate understanding of the nature of money in islamic economics has left the issues related to it unresolved. the reason for this problem, on the one hand, is the ontological and methodological errors in theorizing in neoclassical economics, which have also been transferred to the field of islamic economics. on the other hand, this problem has its roots in the use of the framework of ancient metaphysics (based on the aristotelian categories of substance-accident) in the analysis of the fungibility of money in economic jurisprudence. this is while modern metaphysics, within the framework of which conventional economics has been formulated in the modern era, is based on the concepts of subject and object. therefore, the use of aristotelian categories has been misleading. meanwhile, the discussion of modern banking, credit money, debt pyramid, money creation and the function of interest at the macro level has created a new nature of money and interest rates that has made the use of economic categories of a commodity economy in theorization a mind-boggling one.