منشاء بحران های ارزی براساس نسل های بحران ارزی و ارائه توصیه سیاستی با رهیافت اقتصاد مقاومتی

بروز بحران‌های ارزی متعدد در ایران، شناخت زمینه‌های بحران و عوامل بروز آن و همچنین ارائه راهکارهای مبارزه با آن را ضروری می‌کند. در این مقاله به بررسی ریشه‌های شکل‌گیری بحران‌های ارزی در ایران و راه‌های مواجه با آن براساس رهیافت اقتصاد مقاومتی می‌پردازیم. تحلیل مقاله مبتنی بر سه نسل‌ بحران ارزی متعارف است. برای استخراج متغیر بحران ارزی از روش هموارسازی نرخ ارز به وسیله فیلتر هودریک-پرسکات و محک تجربی داده‌های نرخ ارز در ایران به روش الگوی باینری پروبیت استفاده می‌کنیم. براساس یافته‌های تحقیق، منشا بروز بحران‌های ارزی در ایران با نسل‌های اول، دوم و سوم بحران‌های ارزی متعارف سازگاری دارد؛ علاوه بر این، عامل تحریم نیز در بروز این بحران دخیل است. بنابراین، ترکیبی از نسل‌های سه‌گانه و نیز عامل تحریم، در شمار زمینه‌ها و ریشه‌های بحران ارزی در ایران قلمداد می‌گردد. افزون براین، برازش مدل نشان می‌دهد که متغیر تحریم، اثر نسل‌های سه‌گانه را تشدید کرده است و اثر مضاعف بر خلق بحران ارزی دارد. برای مقابله با بحران‌های ارزی در ایران در شرایط تحریم براساس رهیافت اقتصاد مقاومتی، استفاده از سیاست تثبیت نرخ اسمی ارز توسط دولت با بسامد محدود (تغییرات اندک و کنترل‌شده) در کوتاه‌مدت و کنترل نقدینگی و تشکیل بازار ارز منسجم و کارآ به ترتیب در میان مدت و بلندمدت پیشنهاد می‌شود.

the origin of iran's currency crisis based on the generations of currency crisis and providing policy advice with the approach of resistance economy

the emergence of multiple currency crises in iran makes it necessary to know the contexts of the crisis and its causes, as well as providing solutions to combat it. in this article, we examine the origins of currency crises in iran and ways to deal with them based on the resistance economy approach. the analysis of the article is based on three generations of conventional currency crisis. to extract the currency crisis variable, we use the method of smoothing the exchange rate by hodrick-prescott filter and the empirical benchmark of the exchange rate data in iran by the method of binary probit model. based on research findings, the origin of currency crises in iran is compatible with the first, second and third generations of conventional currency crises; in addition, the embargo factor is also involved in the occurrence of this crisis. therefore, a combination of three generations, as well as the sanctions factor, are considered among the causes and roots of the currency crisis in iran. in addition, the fitting of the model shows that the sanctions variable has intensified the effect of three generations and has a double effect on the creation of currency crisis. to deal with currency crises in iran in the conditions of sanctions based on the approach of resistance economy, it is suggested to use the policy of stabilizing the exchange rate by the government with a limited frequency of acceptance.