تبیین انحراف‌های‌ سپرده‌های قرض‌الحسنه در نظام بانکی

در دهه‎‌های گذشته، نهاد قرض‌الحسنه در نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران، از اهداف خود فاصله گرفته است. فاصله‌گرفتن از کارایی حداکثری، عدم تامین اهداف سپرده‌گذاران، تخصیص همراه با رانت، و عدم تعیین درست اولویت‌های تخصیص، از جمله مشکلاتی است که رغبت مردم به قرض‌الحسنه را کاهش داده و روحیه منفعت‌طلبی را جایگزین روحیه فداکاری کرده است. فاصله‌گرفتن این نهاد از اهداف سپرده‌گذاران، علی‌رغم حمایت قانون از اهداف و ناشی از تفسیر ناصحیح از قانون بود. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی، در پاسخ به سوال از انحراف کارکردی قرض‌الحسنه در نظام بانکی کشور، فرضیه کارایی پایین در تخصیص و ربای معکوس را مطرح می‌کند. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که انحراف کارکردی قرض‌الحسنه در نظام بانکی کشور، بیانگر انحراف در ساختار اخلاقی و اقتصادی جامعه است. برای جلوگیری از انحرافات، می‌‌توان سپرده‌های قرض‌الحسنه را از طریق عقد وکالت و بر اساس اولویت‌های اقتصادی تجهیز کرده و نرخ سود واقعی صفر را برقرار ساخت.