جایگاه ایران در جامعه اطلاعاتی جهانی

نقش و کارکردهای فناوری ارتباطات و اطلاعات (فاوا) به عنوان محور بسیاری از تحولات جهانی، امری انکار‌ناپذیر‌‌‌ است. فناوری اطلاعات و ارتباطات با سرعت چشمگیری در حال پیشروی است و تمامی کشورهای جهان تلاش می‌‌‌کنند تا با برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌های جامع و آینده‌‌‌نگر، زمینه‌ی توسعه‌ی شاخص فاوا را فراهم نموده و گام‌های مهمی در جهت ارتقای رتبه‌ی خود و توسعه‌ی جامعه‌ی اطلاعاتی بردارند. بعد از دو اجلاس جهانی سران درباره‌ی جامعه‌ی اطلاعاتی، میزان نزدیکی یا دوری از جامعه‌ی مزبور و حدود بهره‌‌‌مندی از فناوری اطلاعات و ارتباطات، معیار توسعه‌‌‌یافتگی کشورها و مناطق مختلف جهان شناخته می شود. امروزه با توجه به هدف برنامه‌ی چشم‌انداز 20 ساله‌ی نظام که کسب جایگاه اول علمی در منطقه است، همچنین گذشت ده سال از دومین اجلاس جهانی سران و اتمام فرصت برای توسعه‌ی فاوا در کشورهای در حال توسعه، ایران می‌‌‌بایست به ارزیابی و بررسی وضعیت خود در حوزه‌ی فاوا بپردازد. این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که ایران در زمینه‌ی توسعه‌ی شاخص‌‌‌های فاوا و تحقق ‌‌‌جامعه‌ی اطلاعاتی، چه جایگاهی در بین کشورهای جهان و منطقه دارد؟ به بیان دیگر، اقدام‌های انجام شده در این خصوص چه نتایج و دستاوردهایی داشته است؟ نتایج این مقاله که با استفاده از روش تطبیقی انجام شده، نشان می‌دهد ایران با نمره‌ی 4.29 ‌‌‌رتبه‌ی 94 را در میان سایرکشورها کسب نموده است. به‌رغم سیاستگذاری‌های ایران برای توسعه‌ی فاوا، ‌‌‌در حال حاضر، ایران در بین 11 کشور خاورمیانه، حائز رتبه‌ی نهم است که تا رسیدن به جایگاه اول مورد نظر تا سال 1404، فاصله‌ی زیادی دارد. ارزیابی وضعیت ایران در ده سال اخیر نشان‌‌‌دهنده‌ی سیر نزولی شاخص‌های توسعه‌ی فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور ما در بین کشورهای جهان و منطقه است.