جهانی شدن و حقوق خانواده

امروزه، جهانی شدن از حوزه‌ی اقتصاد فراتر رفته و بر حوزه‏های فرهنگ، سیاست و حتی حقوق که مقوله‌ای پویا، متحرک و در عین حال نظام‌مند است، تاثیرگذارده است. تحولات ناشی از جهانی‌شدن در مقوله‌ی حقوق به طور عام، و حقوق خانواده به طور خاص، اثر‌گذار است. برخی ویژگی‌های خانواده و حقوق خانواده، این اثرپذیری را تسریع نموده و در مقابل، عواملی نیز تحولات حقوق خانواده را تعدیل می‌نماید. ابتنای بیش‌تر قوانین خانواده بر فرهنگ، شکل‌گیری جریان‌های فمینیستی، توجهات جهانی و فراملّی توسط مقررات و سازمان‌‌های بین‌المللی - به دلیل وجود دو گروه آسیب‌پذیر و مورد توجه جامعه‌ی جهانی، یعنی زنان و کودکان - همگی موجب می‌گردد تا جهانی شدن بر حقوق خانواده، سریع‌تر و بیش‌تر تاثیر بگذارد. در مقابل، ماهیت عبادی و معاملی قواعد حقوق خانواده و وجود سنّت‌های ریشه‌دار در حیطه‌ی مسایل مربوطه، از عوامل تعدیل‌کننده‌ یا مقاوم در برابر تحولات خانواده محسوب می‌شوند. در این مقاله که با شیوه‌ی اسنادی انجام شده، پس از بررسی چگونگی تاثیر جهانی شدن بر حقوق خانواده‌ و اشاره به فرصت‌ها و تهدید‌های ناشی از آن، راهکارهای مصون ماندن حقوق خانواده از آسیب‌های جهانی با توجه به قابلیت‌های فقه اسلام، مورد بررسی قرار می‌گیرد. فقه غنی شیعه با استفاده از ابزار اجتهاد، پاسخ‌گوی نیاز‌ها و مقتضیاتی زمان است که در مقابل تبادل سریع و آسان اطلاعات - که از فرصت‌های ناشی از جهانی شدن است - حقوق خانواده‌ی اسلامی را قابل ارایه در سطح بین‌المللی می‌نماید.