جهانی شدن و ارتباطات؛ زمینه ها و چشم اندازهای نظری

این مقاله مفهوم جهانی شدن را از زاویه نظریه های مطرح ارتباطی و برخی مقوله های تاثیرگذار در ارتباطات بررسی می کند. بدین منظور، با تفکیک چهار مفهوم جهانیت ، جهانی شدن ، جهانی سازی ، و جهانی گرایی به رویکردهای نظری از حیث توجه به مقوله های فشردگی زمان ، مکان، و فضا می پردازد. براساس این طبقه بندی که درچارچوب مطالعه ای تاریخی و اسنادی انجام گرفته است، صورت بندی ابتدایی مسیله جهانی شدن بر پایه تغییر تجربه بشری از مکان و زمان و بالا رفتن امکان عمل متقابل انسان ها در عرض تقسیمات جغرافیایی و سیاسی، توجه به قابلیت جابه جایی سرمایه و به طور خلاصه شتاب یافتن تاریخ در اثر فناوری های ارتباطی جدید، شکل گرفته است. فشردگی یا نابودی مکان، حد و مرززدایی و ارتباط متقابل به عنوان مولفه های اساسی جهانی شدن در نظریه های جدید ارتباطی به گونه های مختلفی مطرح شده که در این مقاله به مقوله های فشردگی زمان و در هم تنیدگی مکان در نظریه ارتباطی جامعه شبکه ای کاستلز، از جا کندگی در نظریه جامعه شناختی گیدنز، همجواری در نظریه فرهنگی؛ تامیلنسون و یکپارچگی فرهنگی در نظریه اجتماعی رابرتسون پرداخته شده است. این مقاله چشم انداز نظری تحولات فناورانه و معرفتی معطوف به جهانی شدن را پیدایش هویت های مختلط، ترکیبی، سیال و پیچیده می داند که در هر لحظه و هر مکان مواجه با دو وجه پارادوکسیکال جهانی و محلی هستند.