اصلاح نظام یارانه‌های انرژی ایران با معرفی رویکرد جدید بازتوزیع یارانه‌های انرژی؛ مطالعه موردی حامل‌های برق و گاز طبیعی

در ایران، توزیع عادلانه ثروت، مدت‌هاست که یک مسئله مهم اجتماعی بوده و به‌ویژه خانواده‌های ساکن در مناطق شهری و روستایی را تحت تاثیر قرار داده است. این پژوهش به چالش‌های ناشی از نظام مستقر یارانه انرژی می‌پردازد و رویکرد جدیدی را برای بازتوزیع یارانه‌های انرژی با افزایش عدالت اجتماعی پیشنهاد می‌کند.این تحقیق روش جدیدی را برای بازتوزیع درآمد حاصل از فروش انرژی به عنوان یارانه به افراد و گروه‌های هدف معرفی می کند. این طرح هزینه‌های دولت برای یارانه‌های انرژی را به طور قابل توجهی از 66.7 میلیارد دلار به 43.9 میلیارد دلار کاهش می‌دهد. مبلغ کاهش یافته یک چهارم کل بودجه عمومی برای سال 1402 را تشکیل می‌دهد.علاوه بر صرفه‌جویی مالی این رویکرد، با استفاده موثر از یارانه‌های انرژی صرفه‌جویی‌شده و اجرای یک سیستم بازتوزیع عادلانه، دولت می‌تواند جریان درآمد خود را افزایش دهد. این رویکرد نه تنها تخصیص عادلانه منابع را در میان خانوارهای آسیب‌پذیر تضمین می‌کند، بلکه ظرفیت کاهش نابرابری‌ها و کاهش کسری بودجه را نیز دارد. از طرفی به واسطه واقعی‌شدن قیمت‌های طول زنجیره، انگیزه کافی برای تولیدکنندگان جهت کاهش اتلاف و نیز برای سرمایه‌گذاران در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی ایجاد خواهد شد تا پروژه‌های برزمین‌مانده اجرایی و انجام آن از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر باشد.در این مطالعه، ترکیبی از مطالعات تطبیقی و روش‌های تحلیل محتوا و نیز مدل‌سازی تاثیر طرح بازتوزیع یارانه‌ها به کار گرفته شد. نتایج بر ظرفیت تحول‌آفرین این رویکرد جدید در بهینه‌سازی مخارج دولت، افزایش درآمدزایی و تقویت برابری اجتماعی-اقتصادی و کاهش اتلاف انرژی در جامعه ایران تاکید می‌کند.

iran’s energy subsidies reform by introducing the new approach of redistributing energy subsidies; a case study of electricity and natural gas

in iran, the equitable distribution of wealth has long been an important social issue having especially affected families living in urban and rural. this research deals with the challenges caused by the established energy subsidy system and proposes a new approach to redistribute energy subsidies by increasing social justice.this study introduces a new method to redistribute income from energy sales through subsidies to individuals and target groups. the subsidy program will reduce government spending on energy subsidies from $66.7 billion to $43.9 billion. this amount represents a quarter of the country’s general budget for 2023.in addition to the financial savings of this approach, with the effective use of energy savings subsidies and implementing a fair redistribution system, the government can increase its revenue stream. this approach not only ensures equitable allocation of resources among vulnerable households but also can reduce inequalities and reduce budget deficits. on the other hand, due to the realization of prices along the chain, sufficient incentives will be created for producers to reduce waste and for investors in the field of energy consumption optimization, so that the implementation of projects on the ground and its implementation will be justified from an economic point of view.in this study, a combination of comparative studies and content analysis methods with modeling the subsidy redistribution program impacts were used. the results emphasize the transformative capacity of this new approach in optimizing government spending, increasing income generation strengthening socio-economic equality, and reducing energy waste in iranian society.