آسیب شناسی وضعیت موجود واحدهای پژوهشی خصوصی در ایران

براساس قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم،تحقیقات و فناوری، وظیفه برنامه ریزی، صدور مجوز، نظارت و ارزیابی موسسات پژوهشى برعهده این نهاد می باشد و تا انتهای بهار سال 1402 ، 165 موسسه پژوهشى خصوصى در کشور مجوز فعالیت دریافت کرده اند. اما از یک سو، با بروز مشکلاتی نظیر افزایش هزینه های پژوهشی و ناتوانی در جذب و نگهداشت منابع انسانی تخصصی، بسیارى از این موسسات در معرض تعطیلى و یا ورشکستگی قرار گرفته اند و از سوی دیگر، عملکرد این موسسات در مقایسه با سایر موسسات پژوهشی تردیدهایی را در حوزه سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری کشور در ارتباط با میزان اثربخشی آنها ایجاد کرده است. در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از روش های کیفی و تحلیل محتوا، مرور ادبیات موضوع، مصاحبه و استفاده از نظرات خبرگان این حوزه و موسسان برخی از پیشروترین موسسات پژوهشی خصوصی، مهمترین موانع پیشروی ایجاد و توسعه این موسسات شناسایی شده و متناسب با آنها راهکارهایی به نهاد سیاستگذار و مجری در این عرصه پیشنهاد گردید. نتیجه این تحقیق نشان دهنده توزیع ناهمگون موسسه‌های پژوهشى خصوصى در کشور، نارضایتی از فرایند صدور مجوز فعالیت در بدوتاسیس، عملکرد نامناسب این موسسات در انتشار مقاله های پژوهشی بین المللی و داخلی و درآمدزایی اندک از محل خدمات پژوهشی است. تلاش در جهت توانمندسازی واحدهای پژوهشی در فرایند توسعه کسب و کارهای پژوهشی و نیز تغییر شاخص های سنجش عملکرد موسسات پژوهشی از جمله پیشنهادات ارایه شده در این مقاله است.

pathology of the current situation of private research institutions in iran

according to the establishment law of the ministry of science, research and technology, the task of planning, granting licenses, monitoring and evaluating research institutions (both private and public) is under the charge of this ministry. by the end of the spring of 1402,165 private research institutes recieved their licenses in five fields: humanities and social sciences, art and architecture, technical and engineering, basic sciences and agriculture. however, emerging some challenges including the increasement of research costs and the inability to attract and maintain specialized human resources, many of these institutions bankcrputed. yet, comparing the performance of these institutions to peer institutions, bring out some doubts for sti policymakers concerning to their effectiveness. in this article, employing qualitative methods, thematic analysis and relevant techniques, the most important obstacles to the establishment and development of these institutions have been identified, and corresponding solutions have been proposed to the policy-making and implementing bodies in this field. the result of thie research shows the imbalance and heterogeneous distribution of private research institutes in iran, such that tehran province hosts 70% of private research institutes in the country, there is not any private research institution in 14 provinces of the country. it worth mentioning, the duties and position of private research institutes do not define in the roadmap of research activities in iran.