ارائه‌ی چارچوبی برای تحلیل نظام‌های حکمرانی مبتنی بر ساختارها و کارکردها مطالعه موردی حمل و نقل دریایی در ایران

حکمرانی به‌عنوان مفهومی پیچیده و چندبعدی، نقش مهمی در توسعه و کارایی نظام‌های ملی دارد. ضرورت بهره‌گیری از چارچوب‌های تحلیلی جامع برای شناسایی و تخصیص بهینه نقش‌ها و وظایف در نظام‌های حکمرانی مشهود است. این پژوهش به ارائه چارچوبی نظری برای تحلیل نظام‌های حکمرانی با تمرکز بر چهار نقش اساسی سیاست‌گذاری، تنظیم‌گری، تسهیل‌گری، و ارائه خدمات می‌پردازد. در این چارچوب، نقش‌ها و زیرنقش‌های مرتبط به‌طور دقیق تعریف شده‌اند و امکان شناسایی و تحلیل تعاملات میان نهادهای حکمرانی را فراهم می‌سازند. به‌ویژه در تحلیل نظام حکمرانی حمل و نقل دریایی ایران، نقاط قوت و ضعف ساختارهای موجود شناسایی و به بررسی تعارضات و تداخل وظایف پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهد که عدم هماهنگی و تخصیص نامناسب نقش‌ها، به کاهش کارایی نظام منجر شده است. بر این اساس، پیشنهاداتی برای بازنگری ساختارها و تقویت نقش‌های تنظیم‌گری و تسهیل‌گری ارائه شده است که می‌تواند بهبود عملکرد و ارتقای جایگاه ایران در عرصه بین‌المللی را به همراه داشته باشد.

providing a framework for analyzing national governance systems based on structures and functions: a case study of maritime transport in iran

governance, as a complex and multifaceted concept, plays a significant role in the development and efficiency of the national systems. the necessity of utilizing comprehensive analytical frameworks to identify and optimally allocate roles and responsibilities within the governance systems is evident. this study presents a theoretical framework for analyzing governance systems, focusing on four essential roles: policymaking, regulation, facilitation, and service provision. in this framework, roles and their sub-roles are precisely defined, enabling the identification and analysis of interactions among governance institutions. specifically, in analyzing iran’s maritime transport governance system, the strengths and weaknesses of existing structures are identified, and conflicts and overlaps in duties are examined. the results indicate that a lack of coordination and inappropriate role allocation has led to decreased system efficiency. accordingly, recommendations for revising structures and strengthening regulatory and facilitative roles are provided, which can improve performance and elevate iran’s standing in the international arena.