حکمرانی همکارانه، راهکاری برای حل مسئله آب در ایران: شناسایی مولفه‌ها و تدوین چارچوب

مسئله کمبود آب در ایران به چالشی پیچیده تبدیل شده است و نیاز به راهکارهای نوآورانه برای حل آن احساس می‌شود. اما هر راه حلی، حتی با نوآوری، قطعی نیست، لذا همکاری بین نهادها و ذی‌نفعان در تعیین اولویت‌ها و یافتن راهکارهای اثربخش راهی برای نزدیک‌تر شدن به حل مسئله است. در این پژوهش، حکمرانی همکارانه به عنوان راهکاری برای حل مسئله آب مورد بررسی قرار می‌گیرد. هدف اصلی این مقاله شناسایی مولفه‌ها و تدوین چارچوب جامع برای حکمرانی همکارانه آب در ایران است. از منظر توسعه چارچوب، این پژوهش بنیادی محسوب می‌شود و به دلیل کمک به حل مسائل عملی، یک پژوهش کاربردی نیز هست. به منظور دستیابی به هدف، طی یک پژوهش کیفی با روش توصیفی، با 18 نفر از خبرگانِ حکمرانی آب مصاحبه انجام شد و داده‌ها با روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت. قلمرو موضوعی این تحقیق شامل بررسی حکمرانی همکارانه آب و عوامل اثرگذار بر آن از بستر تا خروجی است و قلمرو زمانی، ادبیات حکمرانی آب در ایران طی دو دهه گذشته است. مولفه‌های اصلی به‌دست‌آمده عبارتند از: «زمینه»، «محرک‌های همکاری»، «تعامل اصولی»، «انگیزه‌های مشترک»، «ظرفیت برای اقدام مشترک»، «تنش‌ها» و «خروجی‌ها»، که 32 زیرمولفه برای آن‌ها استخراج گردید. در نهایت این پژوهش نشان می‌دهد که حکمرانی همکارانه چه مولفه‌هایی را باید در نظر داشته باشد تا از طریق تعامل موثر و ایجاد انگیزه برای همکاری مشترک، به تحقق اهداف پایداری منابع آب کمک کند.

collaborative governance: a solution for addressing iran’s water issue: identifying components and developing a framework

the water scarcity issue in iran has transformed into a complex challenge, necessitating innovative solutions for its resolution. however, no solution, even with innovation, can be guaranteed as absolute. hence, collaboration among institutions and stakeholders in prioritizing and devising effective solutions becomes a pathway to getting closer to addressing the issue. this research examines collaborative governance as a solution for the water problem in iran. the main objective of this paper is to identify components and develop a comprehensive framework for collaborative water governance in iran. from a framework development perspective, this research is considered foundational, but due to its practical problem-solving contributions, it also falls into the category of applied research. to achieve this goal, a descriptive research approach was employed, involving interviews with 18 water governance experts. the data were analyzed using thematic analysis. the subject scope of this study encompasses an examination of collaborative water governance from context to outcomes, with a temporal scope covering the literature on water governance in iran over the past two decades. the main components identified include “context”, “drivers”, “principled engagement”, “shared motivations”, “capacity for joint action”, “tensions”, and “outputs”, with 32 sub-components extracted. ultimately, this study indicates that collaborative governance must consider these components to facilitate the achievement of sustainable water resource goals through effective engagement and the cultivation of shared collaboration incentives.