طراحی الگوی مشارکت شهروندان در خط مشی های نظام آموزشی و پرورشی ایران

آموزش و پرورش ایران در دهه اخیر با چالش ‌ها و مشکلات فراوانی در حوزه برنامه‌ریزی، بهره‌وری و تعامل میان ذی ‌نفعان مواجه بوده‌است اما می‌توان از طریق تحول خط‌ مشی‌ ها با رویکرد جلب اعتماد والدین و جذب مساعی ایشان رویکردی نوین به مسائل این حوزه داشت. این پژوهش با هدف مدلسازی مشارکت شهروندان در خط‌مشی‌های نظام آموزشی و پرورشی ایران انجام گرفته‌است. راهبرد اجرای این پژوهش، راهبرد چندروشی می‌باشد. در مرحله اول از روش کیفی فراترکیب برای شناسایی مقوله‌های اصلی مشارکت استفاده گردید. یافته‌های حاصله از روش فراترکیب حاکی از وجود مقوله‌های توانمندی شهروندان، باورشهروندان، عدالت، گردش اطلاعات، کمیت و کیفیت اطلاعات، تشکیلات اجرائی، حمایت قانونی، عوامل اجتماعی و پیامد خط‌مشی‌های پیشین بوده است. بعد از آن به منظور تبیین ساختار روابط بین عوامل و ارائه الگو، از روش مدلسازی ساختاری-تفسیری استفاده شد که شکلی پنج سطحی نمایان گردید. بهترین تفسیر برای این مدل را می توان نردبانی بیان نمود که لازمه ورود به هر مرحله اطمینان از قابلیت اتکا به مرحله قبلی آن است. پیامد خط‌مشی‌های پیشین و عوامل اجتماعی سرآغاز، تکیه‌گاه و انرژی اولیه جامعه برای روندهای حقوقیست؛ حمایت قانونی لازمه ایجاد فرهنگ مشارکتی در فضای افکار عمومی و ساختار اداری دستگاه تعلیم و تربیت است؛ عدالت و انصاف، نمود تحقق فرهنگ مشارکتی در جامعه است که بعد از آن می‌توان روی روندهای شهروندی حساب ویژه باز نمود. مدل نهایی پژوهش نیازمند برخورد متوازن با نگاه علی اما با رویکرد فرهنگی به عوامل است تا بتوانیم بلوغ مشارکتی در نظام تعلیم و تربیت را شاهد باشیم.

designing public participation model in iranian educational policies

in recent decades iranian public education system faced enormous challenges and issues in the area of planning, performance, and interaction among stockholders. nevertheless, little wonder that by gaining the trust of parents and attracting their efforts, there will be a novel approach to the issues. this research aims to address educational policy issues through public participation. first of all, a qualitative method, the meta-synthesis had been used to identify the main components of participation. initial findings have been 9 main components which are: citizen’s empowerment and beliefs, justice, information flow, quality and quantity of information, executive agencies, legal support, social factors, and the impacts of previous policies. the qualitative-quantitative method, ism, then, has been used to discover the final model. in the final model, a five-level shape appeared. this ladder-shaped model requires entering each stage by ensuring a certain level of confidence in the previous stage. at the bottom of the model, the result of previous policies and social factors are the primary forces of society to participate. on the next level, legal support is necessary to create a participatory culture in the atmosphere of public opinion and the administrative structure of the educational system. justice is a manifestation of the realization of a participatory culture in society resulting in opening a special account on the trends of citizenship. the final model of research requires a balance action by causal view but with culturist approach that will enable us to have participation maturity in the education system.