تحلیل قانون اصلاحات ارضی بر اساس نظریه‌ی جریان‌های چند‌گانه‌ی کینگدان

یکی از مهم ترین ماموریت های نظام اداری پیش از انقلاب اسلامی و مسائل حکمرانی محیط زیست ایران در دوران معاصر، اصلاحات ارضی است که در پی تغییرات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران به اجرا درآمد. هدف این پژوهش تبیین چگونگی در دستور کار قرار گرفتن برنامه‌ی اصلاحات ارضی در دهه‌ی چهل خورشیدی است. با توجه به ماهیت و اهداف این پژوهش، برای انجام آن از شیوه تحلیل کیفی و روش موردکاوی استفاده شد. بر این اساس ابتدا داده‌های جمع‌آوری‌شده از منابع تحقیق در چارچوب نظریه‌ی جریان‌های چندگانه کینگدان دسته‌بندی شدند، سپس بر اساس مفاهیم تئوریک نظریه‌ی مذکور تجزیه و تحلیل انجام گرفت. این مقاله به تبیینِ جریان مسائل، جریان سیاسی و جریان سیاست‌گذاری در شکل‌دهی به قانون اصلاحات ارضی می‌پردازد. نتایج نشان می‌دهد که جریان‌های سه‌گانه در عین منفک بودن به لحاظ نظری، به طور کامل مستقل از یکدیگر نیستند. این پژوهش استدلال می‌کند که نظریه‌ی کینگدان علی‌رغم محدودیت‌ها در تحلیل و تبیین فرایند تصویب قانون اصلاحات ارضی کارا است. در واقع پنجره‌ی فرصت در پی هم‌رخدادی جریان‌های مشکلات ارضی و رابطه‌ی مالک و زارع، نیرو‌های سیاسی داخلی و فشارهای بین‌المللی و فرآیند سیاست‌گذاری گشوده شده است. پس ‌از آن مسئله در دستور کار حاکمیت قرار گرفته است و کارآفرینان سیاست از فرصت پیش‌آمده برای تصویب پیشنهاد‌های خود و تسهیل روند تغییرات استفاده کرده‌اند.

analysis of land reforms law based on kingdon’s theory of multiple streams

the land reform implemented following iran’s social, economic, and political changes is mentioned as the most important mission of the administrative system before the islamic revolution and one of the most important environmental governance issues in iran in the contemporary era. this research aims to explain how the land reform program was put on the agenda in the 1940s. according to the nature and goals of this research, qualitative analysis and case study methods were used to conduct it. thus, the data collected from various sources were first categorized in the framework of kingdon’s theory of multiple streams. then, analysis was done based on the mentioned theoretical concepts. this article explains the flow of issues, political flow, and policy-making flow in shaping the land reform law. the results show that the three streams, while theoretically separate, are not completely independent of each other. this research argues that kingdon’s theory is effective despite its limitations in analyzing and explaining the process of approving the land reform law. the window of opportunity has been opened due to the co-occurrence of currents of land problems and the relationship between owner and farmer, domestic political forces and international pressures, and the policy-making process. after that, the issue was put on the governance agenda, and policy entrepreneurs used the opportunity to approve their proposals and facilitate the change process.