رهیافت منطقه‌ای دیپلماسی انرژی جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم

دیپلماسی انرژی در محیط‌های منطقه‌ای و بین‌المللی کارکرد متفاوتی را از خود به نمایش می‌گذارد. لذا رهیافت‌های منطقه‌ای دولت‌ها، نیز تاثیر بسزایی بر  عملکرد آن دارد. درحالی‌که دولت‌های پس از انقلاب همواره به دنبال بهبود روابط با همسایگان بوده‌اند،‌اما فقدان سازوکار مشخص در این زمینه سبب شده تا دیپلماسی انرژی ایران، رشدنیافته و محدود باقی‌مانده است. این مقاله با بررسی تطبیقی منطقه‌گرایی در دولت‌های پس از جنگ تحمیلی و با روش توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که چه الگویی از منطقه‌گرایی می‌تواند به فعال‌سازی دیپلماسی انرژی جمهوری اسلامی ایران کمک کند؟ با توجه به اینکه این مقاله از نوع اکتشافی است، لذا فرضیه‌ای برای این تحقیق متصور نشده است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که از میان الگوهای همگرایی، رهیافت فرهنگی-تاریخی دولت سیزدهم مبتنی بر سیاست همسایگی، بیشترین همسویی و همراهی را با دیپلماسی انرژی داشته و لذا توانسته با فعال‌سازی ظرفیت‌های همسایگی، کارکرد ضدتحریمی را برای نخستین بار در جمهوری اسلامی ایران به همراه بیاورد.

regional approach of energy diplomacy of the islamic republic of iran in 13th government; comparative review

energy diplomacy displays different functions in regional and international environments. therefore, regional approaches of governments also have a great impact on its performance. while the iranian post-revolutionary governments have always sought to improve relations with their neighbors, the lack of a specific mechanism in this field has caused iran’s energy diplomacy to remain underdeveloped and limited. this article, with a comparative study of regionalism in iranian post-war governments, and with a descriptive-analytical method, seeks to answer the question, what model of regionalism can help to activate the energy diplomacy of the islamic republic of iran? due to the fact that this article is exploratory, therefore, no hypothesis has been conceived for this research. the findings of the article show that among the integration patterns, the cultural-historical approach of the raeesi government based on the neighborhood policy had the most alignment and companionship with energy diplomacy, and therefore, by activating the capacities of the neighborhood, it was able to combine the anti-sanctions function for the first time in the islamic republic of iran.