استخراج عوامل محرک اصلاحات در حکمرانی نظام های آموزش عالی اروپایی؛ رهیافت هایی برای ایران

نظام آموزش عالی به جهت ماهیت پویای آن در معرض تحولات سریع قرار دارد و این تحولات اغلب با منشاء متفاوت نظام‌های آموزش عالی را تحت تاثیر قرار می‌دهند، از این رو آگاهی از این تحولات و شناخت عوامل به وجود آورنده آن‌ می‌تواند در تنظیم‌گری این حوزه بسیار موثر باشد. از این‌رو هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل محرک اصلاحات در حکمرانی نظام‌های آموزش عالی کشورهای اروپایی است. دلیل انتخاب کشورهای اروپایی، تغییرات گسترده نظام‌های آموزش عالی این کشورها بعد از دهه 1990 است. انتخاب کشورهای این قاره براساس تقسیم سنتی به اروپای شرقی و غربی صورت گرفته است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی بوده و با استفاده از روش تطبیقی بردی در چهار مرحله انجام شده است. به این ترتیب پس از بررسی و تحلیل محتوای اسناد مربوط به کشورها، عوامل محرک در دو دسته کلی «عوامل درونی و بیرونی» شناسایی شد. برای کشورهای اروپای شرقی عواملی نظیر ایجاد، تغییر یا اصلاح قوانین و ابزارهای مالی به عنوان عوامل فرعی درونی؛ و عوامل اقتصادی، قوانین، تحولات سیاسی – اجتماعی در سطح ملی و تحولات و فشارهای فراملی به عنوان عوامل فرعی بیرونی محرک اصلاحات شناسایی شد. همچنین برای کشورهای اروپای غربی ایجا، تغییر یا اصلاح قوانین، تشکیل یا حذف شوراها، اتحادیه‌ها و صنف‌ها، و ابزارهای مالی به عنوان عوامل فرعی درونی؛ و قوانین، تصمیمات و سیاست‌های دولت، تحولات سیاسی – اجتماعی در سطح ملی، و تحولات و فشارهای فراملی به عنوان عوامل فرعی بیرونی محرک در اصلاحات حکمرانی نظام‌های آموزش عالی شناسایی شدند.

A comparative study of the drivers of governance reform in European higher education systems; Approaches for Iran

The higher education system is subject to rapid change due to its dynamic nature and these developments are affecting higher education systems with different origins, therefore, knowing these developments and recognizing the factors that cause them can be very effective in regulating this area. To this end, the present study examines the drivers of governance reform in European higher education systems. Because comparative studies are considered as one of the ways to achieve the existing knowledge in this field, which promotes the views of policy makers. Therefore, the aim of this study is to investigate the factors driving the reforms in the governance of higher education systems in European countries. The reason for choosing European countries is the extensive changes in the higher education systems of these countries after the 1990s. The countries of this continent have been selected based on the traditional division into Eastern and Western Europe. After reviewing scientific and policy documents on governance reform, three countries, Germany, France, and Italy were selected from Western Europe, and Poland, Romania, and Bulgaria from Eastern Europe, which had more complete documents. The approach of the present study is qualitative research and has been performed in four stages using the comparative method of Bereday. Thus, after reviewing and analyzing the content of documents related to countries, the driving factors were identified in two general categories of internal and external factors, each of which had a number of subfactors. Finally, approaches to examining reforming the Iran’s higher education system were provided.