تحلیلی بر توزیع خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد در سطح کشور و ارتباط آن با متغیرهای اقتصادی و اجتماعی

حذف فقر و برقراری عدالت اجتماعی در کشور ایران با توجه به دستورات صریح دینی و قانونی در مقایسه با سایر کشورها از اهمیت بیشتری برخوردار است، به نحوی که از سال 1357 به این سو نهادهای مدنی رفاهی فراوانی در راستای ایجاد رفاه و توزیع خدمات عمومی به جامعه تاسیس شده است. یکی از مهم ترین این نهادها کمیته امداد امام خمینی (ره) می باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی توزیع و پراکندگی خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد در سطح 421 شهرستان کشور و همبستگی آنها با عوامل اقتصادی (بیکاری و بعد خانوار) و اجتماعی (نرخ روستانشینی و سطح سواد) می پردازد. داده‌های پژوهش از سالنامه آماری سال 1394 و سرشماری عموی سال 1395 استخراج‌ شده است. برای تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها از متد لکه های داغ (hot spot) و آماره‌های محلی و سراسری moran’s i و lisa به ‌عنوان رویکردهایی از esda استفاده ‌شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بیشترین خانوارهای که تحت پوشش کمیته امداد، در شرق، جنوب و جنوب غرب کشور پراکنده شده اند. همچنین یافته‌های شاخص موران سراسری نشان داد توزیع خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد در سطح کشور به صورت خوشه ای توزیع شده اند. توزیع فضایی خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و همبستگی فضایی آنها با عوامل اقتصادی (بیکاری و بعد خانوار) و اجتماعی (نرخ روستانشینی و سطح سواد) در سطح شهرستان های کشور از یک الگوی خاص پیروی نمی‌کند بلکه هر منطقه با توجه به مقتضیات محلی منطقه‌ای الگوی خاصی از همبستگی را پذیرا می باشند.

analysis of the distribution of households covered by the Relief Committee at the country level and its relation with economic and social variables

Elimination of poverty and social justice in Iran is more important than other countries in terms of explicit religious and legal orders. Since 1979, many civil welfare institutions have been established to the community to work towards welfare and distribution of public services. One of the most important of these institutions is the Imam Khomeini relief committee. The present study aims to investigate the distribution and dispersion of households covered by the Relief Committee at 421 cities of the country and their correlation with economic factors (unemployment and household size) and social factors (rural and literacy rates). The research data were extracted from the statistical journal of 2016 and the public census of 2017. To analyze the data, the Hot Spots method and the local and global statistics Moran’s I and LISA are used as ESDA approaches. Findings of the research indicate that most households that were covered by the Relief Committee were dispersed in the east, south, and southwest of the country. Also, the findings of the Moran’s Index showed that households covered by the Relief Committee across the country was distributed in cluster bundles. The spatial distribution of households covered by the Relief Committee and their spatial correlation with economic factors (unemployment and household size) and social factors (rural and literacy rate) in the counties do not follow a specific pattern, but each region according to localregional requirements, accepts a particular pattern of correlation.