راهبرد ایران در فناوری غنی سازی اورانیوم: دلایل و پیامدها

این پژوهش قصد دارد فرایند دستیابی ایران به فناوری غنی‌سازی اورانیوم را توضیح دهد و عوامل موثر  در تصمیم راهبردی جمهوری اسلامی ‌در پیگیری این برنامه را تبیین کند. یورش نظامی‌ عراق و تحریم‌های تسلیحاتی و اقتصادی غرب در دهه 1980، این پند گرانسنگ را به نظام تازه تاسیس جمهوری اسلامی داد که باید نیرومند شود و بدون این‌که قوانین بین‌المللی را زیر پا بگذارد بازدارندگی پایدار فراهم کند. هدف کلیدی این مقاله پاسخگویی به این پرسش است که قصد ایران از دنبال کردن فناوری غنی‌سازی اورانیوم چه بود و چه الزاماتی آن را وادار ساخت پا در این راه پرهزینه بگذارد؟ یافته‏های پژوهش بر پایه روش تحقیق تاریخی نشان می‏دهد ایران با هدف به دست آوردن اهرمی ‌نیرومند، معتبر و قانونی در چارچوب پیمان منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای (npt) و ایجاد بازدارندگی مشروع دست به غنی‌سازی اورانیوم زد تا بیگانگان در اندیشه یورش نظامی ‌یا تغییر رژیم نباشند. دستیابی به توانمندی حصار هسته‌ای به ایران میدان داد نه تنها توانمندی تکنولوژیکی خود را به عنوان مایه غرور ملی و نماد خودباوری به نمایش بگذارد بلکه قدرت چانه‌زنی خود در عرصه جهانی را نیز افزایش دهد. این پژوهش نتیجه می‌گیرد که ایران با تکمیل فرایند غنی‌سازی اورانیوم و رویکرد «تعامل سازنده» توانست غرب را وادار سازد جمهوری اسلامی‌ را همان‌گونه که هست به رسمیت بشناسد و به یک معامله بزرگ با ایران تن دهد.

Iran’s Strategy in Pursuing Uranium Enrichment Technology: Causes & Consequences

This article intends to explain the process of Iran’s access to uranium enrichment technology and the factors behind the Islamic Republic’s strategic decision to pursue this program. Iraq’s invasion as well as arms embargo and economic sanctions at the beginning of 1980s gave the newlyestablished Islamic Republic the valuable lesson that it has to get strong and create a durable deterrence without violating international law and its global obligations. The key goal of this article is to respond to the question of what was Iran’s objective in pursuing uranium enrichment technology and what requirements compelled it to set foot on this costly path? Findings of this research on the basis of historical research method show that Iran enriched uranium with the goal of obtaining a powerful, credible and legal leverage within the framework of the Nuclear NonProliferation Treaty (NPT) and creating legitimate deterrence so that foreigners won’t mull the idea of military attack or regime change. Achievement of nuclear hedging capability gave Iran an opportunity not only to display its technological capability as a source of national pride and a symbol of selfesteem but also increase its bargaining power at the global stage. This research concludes that Iran, by achieving perfection in uranium enrichment and adopting a policy of “constructive interaction”, forced the West to recognize the Islamic Republic as it is and reach a grand bargain with Iran.