چالش‌های آموزش بزرگسالان و راهکارهایی جهت بهبود: پژوهش زمینه‌ای

پژوهش حاضر با هدف «شناسایی چالش های پیشروی آموزش بزرگسالان  و راهکارهایی جهت بهبود آن» انجام شده است. محقق جهت دستیابی به هدف پژوهش از روش کیفی نظریۀ زمینه ای استفاده کرده است. مشارکت‌کنندگان تحقیق صاحب‌نظران و متخصصان موضوعی آموزش بزرگسالان، گروه‌های مرجع محلی، مدیران وکارشناسان سازمان نهضت سوادآموزی مناطق و شهرستان‌های استان فارس، مدیران و کارشناسان ادارۀ کل آموزش و پرورش استان فارس، آموزش‌دهندگان و سوادآموزان بودند که  مصاحبه با استفاده از «رویکرد هدفمند»، با «روش گلوله برفی» و استفاده از «معیار اشباع نظری» با 72 نفر به عنوان نمونه صورت گرفت. روش گردآوری اطلاعات انجام مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود. نتایج حاصل از  مصاحبه ها براساس فرایند نظریۀ داده‌بنیاد، طی مراحل سه گانه کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) به ترتیب 509 کد باز، 99 مفهوم و 14 مقوله استخراج  شد. در مرحلۀ نهایی نیز مقولات در ذیل مولفه های اساسی نظریۀ داده‌بنیاد شامل مقولۀ محوری (چالش های پیش روی نهضت سوادآموزی)، شرایط علّی (مشکلات محتوایی دروس، مشکلات آموزشی و مشکلات اقتصادی سوادآموزان)، شرایط محیطی (مشکلات ساختاری سازمان نهضت سواد‌آموزی)، شرایط واسطه ای (موانع فرهنگی، مشکلات مربوط به آموزش‌دهندگان و مشکلات مربوط به سوادآموزان)، راهبردها (اصلاح محتوای درسی برای سوادآموزان، اقدامات قانونی، ارائۀ تسهیلات به آموزش‌دهندگان، افزایش منابع، امکانات و تسهیلات و اصلاح و تجدیدنظر دوره های آموزشی) و پیامدها (تسریع در روند توسعه) قرار گرفتند. با توجه به یافته‌های حاصل از الگوی پارادایمی پژوهش، می توان گفت سازمان نهضت سوادآموزی باید عوامل زمینه‌ای، محیطی و علّی حاصل از پژوهش حاضر را در نظر داشته باشد و در بازبینی مجدد برنامه‌های پیش رو عوامل به مورد اشاره در برنامه ریزی خود توجه کند. نکته قابل توجه‌ این است که سازمان نهضت سوادآموزی و مراکز سوادآموزی در سطح خرد و کلان، با عوامل زمینه‌ای، محیطی و علّی مورد اشاره پژوهش حاضر روبرو هستند و از طرفی در برنامه‌های جاری خود به صورت جدی بدان توجهی نشده  و حتی راهبردهایی که در پژوهش حاضر بدان اشاره شده است نیز تحت تاثیر‌این عوامل خواهند بود.