بررسی فون و انبوهی پشه خاکی در شهرستان فسا در فاصله ماه‌های اردیبهشت تا مهر 1392

زمینه و هدف: لیشمانیوز، به عنوان یک بیماری زئونوز، در اغلب نقاط جهان به یکی از اشکال پوستی (سالک)، احشایی و یا مخاطی- پوستی بروز می‌کند. عامل این بیماری تک یاخته لیشمانیا است که عموما توسط گونه‌های پشه خاکی منتقل می‌شود. نظر به این‌که شهرستان فسا یکی از کانون‌های اندمیک بیماری سالک می‌باشد مطالعه حاضر به هدف تعیین گونه‌های پشه خاکی در منطقه انجام شد. مواد و روش‌ها: در مطالعه‌ای توصیفی- مقطعی فون پشه خاکی در طول ماه‌های اردیبهشت تا مهر سال 92 بررسی شد. نمونه‌گیری در روستاهای با بروز متفاوت با استفاده از تله چسبان به صورت 15 روزه انجام شد. سپس نمونه‌های صید شده مونت و با استفاده از کلید معتبر شناسایی شدند.نتایج: در مجموع 3842 عدد پشه خاکی صید شد. از مجموع نمونه‌های صید شده 60٪ نر و بقیه ماده بودند و 30% آن‌ها از اماکن داخلی و بقیه از اماکن خارجی صید شدند. به طور کلی 10 گونه شناسایی شد که phlebotomus papatasi گونه غالب منطقه بود و p. sergenti در رده دوم قرار گرفت.نتیجه‌گیری: در شهرستان فسا پشه خاکی‌ها با تنوع گونه‌ای زیاد و وفور بالا فعالند. p. papatasi به عنوان گونه غالب، انگل لیشمانیا را از جوندگان مخزن به انسان‌ها انتقال می‌دهد که این موضوع با شیوع بیماری سالک نوع روستایی در این شهرستان مطابقت دارد. با توجه به نیمه اهلی بودن این ناقل، عملیات سمپاشی در این مناطق (کانون‌های لیشمانیوز روستایی) کاربرد چندانی ندارد. در این کانون‌ها عملیات مبارزه با مخازن و آموزش ساکنین در مورد راه‌های پیشگیری از گزش در کنترل بیماری موثر می‌باشد.