عوامل ژنتیکی رایج در ایجاد بیماری آلزایمر و اهمیت مگس سرکه در مدلسازی بیماریهای عصبی

زمینه و هدف: بیماری آلزایمر رایجترین نوع فراموشی است که با پیشرفت تدریجی آسیبهای عصبی موجب مرگ مبتلایان میشود. آلزایمر یک ناهنجاریبسیار توارث پذیر است و عوامل ژنتیکی متعددی در بروز و پیشرفت آن نقش دارد. هدف از این مطالعه مروری، معرفی علل ژنتیکی شناختهشده بیماری آلزایمرو تبیین نقش مگس سرکه در شناخت نحوه بیماریزایی ژنهاست.مواد و روشها: در این مطالعه 088 مقاله علمی-پژوهشی در حوزه ژنتیک بیماری آلزایمر و مطالعات مدلسازی شده در مگس سرکه بررسی شد. مقالاتانگلیسی با جستجو در پایگاههای معتبر دادههای زیستشناختی شامل پابمد، اسکوپوس، وب و ساینس و گوگل اسکالر و محدوده زمانی چاپ از سال 0112 تا2828 انتخاب شدند.نتایج: بیماری آلزایمر به دودسته عمده زودرس و دیررس طبقهبندی میشود. در نوع زودرس بیماری عوامل ژنتیکی عمدتاً شامل جهش در ژنهای دخیل درساخت، تجمع و پاکسازی پروتئین بتا آمیلوئید است. نوع دیررس بیماری بسیار پیچیدهتر بوده و عوامل ژنتیکی متعدد اما کم نفوذ نظیر ایزوفرم 0 ژندر میانکنش با دیگر ژنها و عوامل محیطی و اپی ژنتیکی در ایجاد این نوع از بیماری موثر میباشند. مطالعات عملکردی با استفاده )apoe( e آپولیپوپروتئیناز مگس سرکه، روند تجمع و پاکسازی پلاکها آمیلوئید و ارتباط آن با فسفریلاسیون تائو و همینطور ارتباط بین قطعات آمیلوئیدی، تانگلهای تائو و ایزوفرمدر آسیبرسانی به پایانههای آکسونی نورونها را بهوضوح اثبات کردهاند. apoe 0 ژننتیجهگیری: درک مکانیسم بیماریزایی عوامل ژنتیکی بیماری آلزایمر و شناخت مسیرهای سلولی و مولکولی درگیر در مرگ سلولهای عصبی با بهرهگیریاز مدلهای زنده آزمایشگاهی در توسعه استراتژیهای درمانی بسیار موثر باشد. مگس سرکه بهعنوان یک موجود زنده مدل آزمایشگاهی ایدئال با دارا بودنامتیازاتی بینظیر ژنتیکی، در شناخت فرایندهای مولکولی دخیل در بیماریهای عصبی انسان اهمیت کاربردی ویژهای را داراست.