چالش‌های نظام پزشک خانواده روستایی شمال شرق ایران از دیدگاه مدیران و پزشکان شاغل در طرح

زمینه و هدف: در ایران برنامه‌ای جدید تحت عنوان پزشک خانواده روستایی از سال 1384 آغاز شد. مطالعه حاضر باهدف تعیین چالش‌های نظام پزشک خانواده روستایی در استان خراسان رضوی انجام‌شده است.مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک مطالعه ترکیبی (کمی - کیفی) است. در این مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف با 11 مدیر و 9 پزشک خانواده شاغل در طرح در خراسان رضوی مصاحبه شد. سپس بر اساس نتایج مصاحبه‌ها پرسشنامه ای طراحی و پس از تائید روایی و پایایی آن در یک مطالعه توصیفیتحلیلی در سال 1397 به کار گرفته شد. یافته‌های مطالعه کمی، با استفاده از آمار توصیفی و آزمون‌های mannwhitney، t test و anova در سطح معنی‌داری 0.05 تحلیل شد.نتایج: در تحلیل محتوای کیفی 9 مفهوم اساسی (برنامه ریزی جامع، نظام بیمه درمان، جبران خدمات، ارزیابی عملکرد، امکانات و تسهیلات رفاهی، جذب و حفظ نیروی انسانی، نظام اطلاعات، فرهنگ سازی و تامین مالی) شناسایی شدند.بزرگ‌ترین چالش در حوزه جبران خدمات (0.73±4.05) و کوچک‌ترین آن در حوزه امکانات و تسهیلات رفاهی (0.83±3.67) بوده است. بیشترین تفاوت دیدگاه مدیران و پزشکان در حوزه امکانات و تسهیلات رفاهی (0.20±0.61) و کمترین آن در حوزه فرهنگ (0.17±0.04) بوده است.نتیجه گیری: بیشترین چالش‌های طرح پزشک خانواده در مطالعه موردبررسی مربوط به عوامل فرهنگی، اقتصادی، محیطی و شرایط کاری است. پیشنهاد می‌شود به‌منظور اجرای صحیح طرح پزشک خانواده به هماهنگی آن با اهداف این طرح در سطح بین‌المللی و تجربیات کشورهایی که این برنامه را اجرا کرده‌اند توجه شود.

The Challenges of the Family Physician Program in the North East of Iran from the Perspective of Managers and Practitioners Working on the Plan

Background Objective: In Iran, a new program called the Family Doctor was started in 1384. The present study aims to determine the challenges of the family physician system in Khorasan Razavi province.Materials Methods: The present study is a quantitativequalitative study. In this study, a samplebased sampling method was conducted with 11 managers and 9 family physicians working in the project in Khorasan Razavi. Then, based on the results of the interviews, a questionnaire was designed and confirmed by its validity and reliability in a descriptiveanalytic study in 1395. The findings of the quantitative study were analyzed using descriptive statistics and MannWhitney, Ttest and ANOVA tests at a significant level of 0.05Results: In the analysis of qualitative content 9 basic concepts (comprehensive planning, health insurance system, compensation services, performance appraisal, facilities and welfare facilities, recruitment and maintenance of human resources, information system, culture and financing) were identified.The biggest challenge is in the area of compensation (4.55± 0.73) and the smallest in the area of facilities and facilities (3.67± 0.83). The greatest difference is between the viewpoints of managers and physicians in the field of facilities and amenities (0/61± 0/20) and the least in the field of culture (0.04± 0/17).Conclusion: The most common challenges faced by family physicians in the study are cultural, economic, environmental and working conditions. It is suggested that, in order to properly implement the plan of the family physician, it should be considered in coordination with the objectives of the plan at international level and the experiences of the countries that implemented the program.