بررسی و تحلیل پدیدۀ‌ دوزبانگی در شعر معاصر عربی (مطالعه موردپژوهانه: دیوانشوقیات احمد شوقی)

دوزبانگی، شاخه‌ای از جامعه‌شناسی زبان است که افراد با رمزبندیهای زبانی مختلف آن را در روابط خویش به‌کار می‌گیرند. این اصطلاح نخستین بار توسط زبان‌شناس آلمانی کارول‌کرومباخر و « ویلیام مارسیه» فرانسوی مطرح شده است. در پرتو تاثیر مستقیم مسئله دوزبانگی بر توان آفرینش یک ادیب و اهمیت آن در انتقال مفهوم به‌ مخاطب، پژوهش حاضر می‌کوشد با روش توصیفی ـ تحلیلی و بر اساس مطالعات کیفی، این عنصر فراگیر در شعر معاصر عربی را با تکیه بر شعر شاعر معاصر مصر احمد شوقی مورد بررسی و واکاوی کنند. دستاوردهای پژوهشگران بیانگر آن است که دو یا چند زبانگی شوقی سبب کاهش اعتماد به‌نفس فردی و اجتماعی وی شده و وابستگی او را به‌فرهنگ و هویت عربی کاهش داده است. افزون بر آن، این پدیده، ناکارامدی در واژه سازی، عدم کاربست متجانس‌ها و مترادف‌ها، لغزش‌های زبانی و عروضی را برای وی به‌دنبال داشته است. دیگر اینکه می‌توان استباط کرد که دوزبانگی از مانایی و پویایی زبان شوقی کاسته و خلاقیّت ادبی و هنری او را به‌اندازه چشمگیری کاهش داده است.ازین رو، باید پذیرفت: دوزبانگی در شعر شو قی مانع کاربست ظرافت های زبان عربی شده است و این فرصت را به شاعر نداده تا زبان شعری اش اوج گیرد و به نوعی به چشم آید.

Studying and analyzing bilingualism in Contemporary Arabic PoetryCase study of Shoghiat Divan of Ahmad Shoghi

Bilingualism is a branch of language sociology meaning that different people and groups use different language codes in their interactions. This term was proposed for the first tome by Ibnee Khaldoon the Arab linguist and also by German linguist, Karol Kermbakher. With regard to the role of bilingualism in literary creation by an author, this study aimed to investigating this phenomenon in contemporary Arabic poem by concentrating on Ahmad Shoghi poem based on qualitative study and by using analyticdescriptive methods. The finding of the research shows that two or multilingual of Ahmad Shoghi caused decreasing of his selfcofidence and also decreases his relationship to noble Arabic identity and culture.His low vocabularybuilding knowledge resulted in his not being able to make phrases and also not being able to use homogeneous phrases and synonyms. In his work, this caused many linguistic and prosodic errors. This phenomenon decreases activeness of his literary language and destroys his literary and artistic creativity not letting him to enjoy the full potentials of the Arabic language.