ساخت و اعتبارسنجی یک چارچوب نظام‌مند مبتنی بر ژانر برای ارزیابی متون تفسیری زبان‌آموزان ایرانی

در طول سالهای گذشته رویکردهای نقش گرا و مبتنی بر سبک به طور مفصل به تحلیل متون و آموزش زبان کمک کرده اند. رویکردهایی که بیشتر توسط هالیدی و مارتین توسعه داده شده اند این واقعیت را برجسته می کنند که ساختار زبان ذاتاً با عملکرد و زمینه اجتماعی در ارتباط است. استفاده از این چهار چوبها در آموزش زبان انگلیسی میتواند درک معلمان و زبان آموزان را از ماهیت استفاده از زبان در زمینه های مختلف افزایش دهد معلمان می توانند از این چهارچوبها در آموزش و ارزیابی مهارتهای زبانی نیز استفاده کنند. بنابراین، هدف از این مطالعه ساخت و اعتبار سنجی چهارچوبی برای ارزیابی متون تفسیری نوشته شده توسط زبان آموزان مقطع پیشرفته هست. روش تحقیق به صورت کیفی - کمی بود بخش کیفی از طریق مصاحبه با 15 نفر از اساتید دانشگاهی در شهر تبریز به روش گلوله برفی در سال 1400- 1401 تا رسیدن به اشباع نظری صورت پذیرفت بخش کمی با 50 نفر از مدرسان در شعب آموزشگاه کانون زبان ایران در تبریز با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از بین 183 مدرس انجام شد ابزار تحقیق در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. ابزار بخش کمی پرسش نامه محقق ساخته مبتنی بر چهارچوب مستخرج از مضامین شناسایی شده توسط اساتید در بخش مصاحبه بود جهت روایی سنجی مضامین مصاحبه، دو مرحله متوالی از نظرسنجی با اساتید دانشگاهی استفاده شد. جهت روایی پرسشنامه محقق ساخته ابتدا از اعتبار محتوایی و در ادامه اعتبار سازه ای و جهت سنجش پایایی نیز از آلفای کرونباخ بهره گرفته شد. یافتههای بخش کیفی نشان داد که بر اساس روش تحلیل مضمون حاصل از مصاحبه با اساتید از مجموع 76 کد اولیه و 39 کد طبقه بندی شده 8 مضمون فرعی و در نهایت سه مضمون اصلی شامل: 1. بافت فرهنگ .2 بافت موقعیت و . ویژگیهای واژگانی - دستوری شناسایی شدند بر این اساس بافت فرهنگ در قالب دو مضمون فرعی قالب بندی معنایی و قالب بندی محتوایی؛ بافت موقعیت در قالب سه مضمون فرعی موضوع سخن عاملان ،سخن و شیوه بیان و ویژگیهای واژگانی - دستوری در قالب سه مضمون فرعی ،اندیشگانی بینافردی و متنی تدوین شدند. بر اساس مضامین اصلی و فرعی چهارچوب نظام مند ژانر محور ارائه شد. یافته ها در بخش کمی نیز نشان داد که بر اساس تحلیل عاملی انجام شده چهار چوب ارائه شده بخش کیفی مشتمل بر مضامین اصلی و فرعی مورد تایید واقع و ابزار ساخته شده اعتبار سنجی شدند.

the development and validation of a systemic genre-based framework for assessment of iranian efl learners’ expository writing

over the last years, systemic functional and genre-based approaches have contributed elaborately to how genre is assumed and administered in textual analysis and language teaching. applying these approaches to efl settings can enhance teachers and learners’ understanding of the essence of language use and usage in different contexts. teachers can administer these approaches in teaching and assessment of language skills and sub-skills based on particular content and genres. thus, the purpose of this study is to investigate the way by which raters of expository texts written by advanced efl learners make their scoring decisions using the framework proposed in this study. the analysis of the collected responses related to the interview demonstrated several main and secondary themes resulting from the thematic classification. the main themes included context of culture, context of situation, and lexico-grammatical features. accordingly, context of culture was defined in terms of two secondary themes of semantic formatting and content formatting. the main them of context of situation is regarded in terms of field, tenor, and mode. moreover, the final lexico-grammar theme was considered as ideational, interpersonal, and textual themes. these themes evidently fit in the framework and approaches developed by halliday and martin. the findings indicated that efl teachers’ conceptualizations of grammar changed from a traditional sentence-level, form-focused viewpoint to a more functional comprehension working in interrelated manners across lexico-grammatical, discourse semantic, and generic structures of the texts. the findings are beneficial for efl teachers and learners.