نقد و بررسی زبان‌شناختی و تکنیک‌های به کار رفته در ترجمۀ رمان اللّیل فی نعمائه

یکی از راه‌های تبادل فرهنگی در جوامع، عنصر ترجمه است. بهره‌گیری از زبان‌شناختی و شگردهای ترجمه، موجب پدیداری ترجمه‌ای روان، قابل فهم و همچنین پیشرفت اهداف علمی، اجتماعی و انسان‌شناسی می‌شود. برخی از شگردهای ترجمه، مبتنی بر نگرش مونیلا و البیر (2002) عبارتند از: اقتباس، بسط، وامگیری، گرته‌برداری، توصیف، معادل‌یابی، جایگزینی، جابجایی، تخصیص و ... . پژوهش حاضر، طبق نظریه‌های زبان‌شناختی و شگردهای ترجمه، همانند نظریۀ رومن یاکوبسن (1959/114:2000) به‌نقد و بررسی رمان اللّیل فی نعمائه تالیف زید الشهید پرداخته است. ایلیا آل خمیس در ترجمۀ این رمان، به‌خوبی از پس ترجمه‌های توصیفی تحلیلی برآمده، و برخی از واژه‌ها را بر اساس ساخت دستوری یا مشابه بودن در موقعیت ترجمه کرده و از ترجمۀ مستقیم بین‌زبانی یا ترجمۀ واقعی کلمه، از زبانی ملفوظ ‌به‌یک زبان ملفوظ دیگر استفاده کرده است؛ اما برخی از واژه‌ها را تحت‌اللّفظی ترجمه کرده؛ حتی برخی از جمله‌ها را حذف یا تقطیع کرده است؛ که مناسب و همگام با سیاق رمان نیست. همچنین در ترجمۀ این رمان، از روش‌های ترجمۀ غیرمستقیم کمتر استفاده شده و از شگردهای ترجمه (معادل‌یابی، همانندسازی، جایگزینی و...) به‌درستی و در جای مناسب استفاده نشده است؛ که باعث پایین آمدن بار ادبی رمان شده است. این پژوهش بنابر نظریه‌های زبان‌شناختی و با بهره‌بری از شگردهای ترجمه، ترجمۀ مذکور را مورد بحث و بررسی گذارده و برخی از واژه‌ها را برابریابی یا جایگزین کرده و در صدد بیان کاستی‌های موجود در رمان برآمده است؛ تا رمان را پرمحتوا جلوه دهد.

linguistic critique and techniques used in the translation of the novel AlLayl Fi Nima’a

Linguistic critique and techniques used in the translation of the novel Al_layl Fi Nama’aAbstractOne of the cultural exchange ways in societies is the element of translation. Using linguistics and translation techniques brings about a fluent and understandable translation and also development of scientific, social, anthropological goals. Some translation tetechniques according to Monila Valiber theory include:adaptation, expansion,borrowing, copying, description,finding parallelism, substitution, transposition, allocation, etc. This research according to linguistic theories such as Roman Jacobson’s (1959/114:2000) and translation techniques,has criticized the novel Al_layl Fi Nama’a complied by Zayd al_Shahid. During the translation, the translator has translated descriptive _ analytical concepts skillfully, but based on grammatical structures and similarities in some situations, which has lowered the literary value of the novel. The translator has mostly used direct interlingual translation or the word translation from one language to another. He has literalized some words and even has omitted some sentences whether willingly or not which is not consistent with the concept of the novel. Also the translator has used translation techniques incorrectly, rarely using indirect translation methods. This research examines the mentioned translation, according to linguistics theories, using translation techniques. It has replaced equivalents for some words and is spared from the defects of the novel to exhibit it profound.Keywords: Linguistic Criticism; Translation Techniques; AlLayl in Nima’a.