دیالوگ دراماتیک در قرآن کریم در چهارچوب نظریۀ گفتمانی: بررسی موردی رخداد گفتاری حضور فرشتگان در منزل حضرت ابراهیم (ع)

بخش عمده‌ای از آیات قرآن کریم در قالب تعامل گفتاری بیان شده‌اند و از منظر گفتمان دراماتیک قابل بررسی هستند. در این پژوهش نخست انواع مختلف دیالوگ و همینطور تعاریف و مفاهیم اصلی آن‌ها مرور می‌شوند و ثانیاً گفتمان و دیالوگ به مثابۀ گفتمان مورد توجه قرار می‌گیرند. سپس در چهارچوب مذکور، از دایرۀ گستردۀ دیالوگ‌های قرآنی بر رخداد گفتاری حضور فرشتگان در منزل حضرت ابراهیم (ع) تمرکز می‌شود که در آیاتی از سوره‌های هود، حجر، عنکبوت و ذاریات مطرح شده‌است. همچنین ضمن مرور دنباله‌ها و نوبت‌های گفتاری در آیات پیش‌گفته، تحقق یا عدم تحقق شاخص‌های هر یک از اقسام دیالوگ در این رخداد نیز بررسی می‌شود. بر این اساس می‌توان گفت که تعاملات موجود در رخداد گفتاری حضور فرشتگان در منزل حضرت ابراهیم (ع) کم‌وبیش هم‌سو و منطبق با چهارچوب گفتمان دراماتیک و واجد ویژگی‌های ساختاری و کارکردی تبیین شده هستند؛ در نتیجه می‌توان آن‌ها را بدون تغییر یا با اعمال کمترین تغییرات در اقتباس‌های قرآنی مورد استفاده قرار داد.

Dramatic Dialogue in Qoran

A great amount of the verses in the Holy Qoran deal with communicative correspondences, and are therefore good cases to be analyzed in terms of dramatic discourse. This article aims to study the different types of dialogue in general, and then studies dialogue as an important mode of discourse. Then, on the basis of the current theories in discourse analysis, it studies the story of the presence of the angles in Abraham’s house, which takes place according to the verses 6973 in Hud chapter, 5158 in Hijr chapter, 3132 in Ankabut chapter, and 2434 in Zariyat chapter. The present article studies the turns of the dialogues, and their dramatic potentials to proceed the story. The article concludes that the interactions available in this story and its likes may be set well in the framework of dialogue analysis, and this approach can pave the way for better dramatic adaptations of the Holy Qoran.