ساختار نظام بین الملل و تاثیر آن بر جنبش ملی شدن صنعت نفت در ایران

ساختار نظام بین الملل متغیر مهمی است که استراتژی ها، جهت گیری ها و تصمیمات کشورها را در دو سطح داخلی و خارجی تحت تاثیر قرار می دهد و در کنار امکاناتی که در اختیار دولت ها قرار می دهد محدودیت هایی نیز بر رفتار آن ها  تحمیل می کند. هدف اصلی نوشتار حاضر، بررسی تاثیر ساختار نظام بین‌الملل بر یکی از مهم ترین جنبش‌های مردمی در ایران معاصر، یعنی جنبش ملی شدن صنعت نفت در دهه 1320 و سال‌های آغازین دهه 1330 است. پرسش اصلی پژوهش این است که تحولات نظام بین‌الملل از جمله رقابت استعماری شوروی، امریکا و بریتانیا چه تاثیری بر موضوع ملی شدن صنعت نفت در ایران بین سال های 1329تا 1332 گذاشته است؟ یافته های پژوهش نشان می‌دهد تاثیر  ساختار نظام بین الملل بر نتایج و دستاورد جنبش مورد نظر بیشتر منفی و در مجموع نقش بازدارنده‌ای در مسیر حرکت و دستیابی به اهداف آزادی‌خواهانه و ضد استعماری این جنبش ایفا نموده است و اگرچه در کوتاه مدت و در مراحل آغازین این جنبش تا حدی روند تسهیل‌ کننده داشته ولی در مراحل بعدی موانعی جدی بر سر راه دستیابی به اهداف این جنبش ایجاد کرده است. در مقاله حاضر از رویکرد نو واقع گرایی کنت والتز بهره برده می‌شود. روش مقاله کیفی، از نوع تبیین علی و روش گردآوری داده‌ها، بهره‌گیری از متون کتابخانه‌ای و همچنین پایگاه‌های اطلاعاتی فضای مجازی است.

the structure of the international system and its impact on the nationalization movement of the oil industry in iran

the main goal of this article is to investigate the impact of the structure of the international system on the nationalization movement of the oil industry. this means that the political developments in any society, especially the iranian society, which is directly related to the international system and colonialism, are often influenced by the policies and goals of different countries. therefore, the rise and fall of governments, especially during the pahlavi era, were often related to the policies and goals of the world’s colonial powers. among others, we can mention the role of america, soviet union and england. one of these important developments that has left a significant impact is the nationalization of the oil industry for this reason, the current research is trying to address the question of how the developments of the international system, including the colonial competition of the soviet union, the united states, and the united kingdom, have affected the issue of the nationalization of the oil industry in iran. the effect of this variable on the results and achievement of the movement in question has been mostly negative and inhibiting, and although in the short term and in the initial stages of this movement, it had a facilitating process to some extent, but in the later stages, it has created serious obstacles on the way to achieving the goals of this movement. in this article, kent waltz’s neorealism approach is used. the method of qualitative article is causal explanation type and data collection method, using library texts as well as virtual space databases