جایگاه ژئوپلتیک در جهت‌دهی به سیاست خارجی ج.ا.ا با تاکید بر سیاست همسایگی تعامل‌گرا

ژئوپلتیک از جمله عوامل موثر بر سیاست خارجی کشورها است. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز از عوامل ژئوپلتیک متاثر بوده است. هدف اصلی مقاله‌ی حاضر، بررسی جایگاه ژئوپلتیک در جهت دهی به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. سوال اصلی این گونه مطرح شده است که ژئوپلتیک چه تاثیری بر جهت دهی سیاست خارجی ایران در بعد از انقلاب اسلامی داشته است؟ که این فرضیه مطرح شده است که ژئوپلیتیک با تبیین یا سنجش تاثیر هریک از عوامل موثر بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به دستگاه دیپلماسی در طراحی و اجرای سیاست خارجی واقع‌بینانه کمک کند و دستیابی به منافع ملی و امنیت ملی را آسان‌تر کند. نتایج مقاله نشان می‌دهد که نگاه عملی و نظری در طول سال‌های گذشته در سیاست خارجی ایران عدم توجه به راهبرد نگاه به شرق و نگاه یک جانبه به غرب، باعث غفلت از سایر مراکز و منابع قدرت و ثروت جهانی به خصوص در نزدیکی مرزها گشته است، اما در سال‌های اخیر راهبرد نگاه به شرق، به راهبردی منطقه گرایانه از سوی جمهوری اسلامی ایران در منظومه نگاه ژئوپلتیک و جغرافیایی تبدیل شده است، چرا که ایران از جمله کشورهایی می‌باشد که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و سیاسی، از مزیت ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ژئوپلیتیک بهره‌مند می‌باشد. بر این اساس راهبرد نگاه به شرق که از منطق علمی و تاریخی، همچنین ریشه‌های جغرافیایی و سیاسی در سیاست خارجی کشور برخوردار است و هویت سازی جدیدی در گفتمان سیاست خارجی ایجاد می‌کند، از اهمیت مضاعفی برخوردار شده است. نوع روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای می باشد.

the position of geopolitics in the direction of the foreign policy of j.a. with an emphasis on interactive neighborhood policy

geopolitics is one of the factors affecting the foreign policy of countries. the foreign policy of the islamic republic of iran has also been affected by geopolitical factors. the main goal of this article is to investigate the position of geopolitics in directing the foreign policy of the islamic republic of iran. the main question has been raised as to what effect geopolitics has had on the direction of iran’s foreign policy after the islamic revolution. it has been hypothesized that geopolitics, by explaining or measuring the impact of each of the factors affecting the foreign policy of the islamic republic of iran, will help the diplomatic apparatus in designing and implementing a realistic foreign policy and make it easier to achieve national interests and national security. the results of the article show that the practical and theoretical view over the past years in iran’s foreign policy, the lack of attention to the strategy of looking to the east and unilaterally looking to the west, has caused neglect of other centers and sources of global power and wealth, especially near the borders. but in recent years, the strategy of looking to the east has turned into a regionalist strategy by the islamic republic of iran in the geopolitical and geographical perspective, because iran is one of the countries that has a geostrategic advantage in terms of its geographical and political location. , geoeconomics and geopolitics are beneficial. based on this, the strategy of looking to the east, which has scientific