بررسی نقش مولفه های اثرگذار اجتماعی و زیست‌محیطی اقتصاد سیاسی بر سازمان‌یابی فضایی کلانشهر رشت با تکنیک dematel

با افزایش تعداد کلانشهرها، که نمودی از تمرکز فوق‌العاده جمعیت در فضای معینی در کشورهای در حال توسعه است؛ با تحولات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و زیست محیطی در فضا رو‌به‌رو هستیم. متناسب با چگونگی شرایط محیط طبیعی و نظام اجتماعی اقتصادی شهر، اَشکال متفاوتی از سازمان فضایی در نواحی کلانشهرها به وجود می‌آید. که این امر سبب تحول در سازمان‌یابی فضایی این گونه شهرها شده است.در این بین اقتصاد سیاسی و مولفه‌های متاثر از آن یکی از این متغیر‌های تاثیرگذار بر روی تحولات و دگرگونی‌های فضاهای شهری است. هدف اصلی این تحقیق نیز، شناسایی مولفه‌های اثرگذار اجتماعی و زیست‌محیطی اقتصاد سیاسی بر سازمان‌یابی فضایی کلانشهر رشت با استفاده از تکنیک دیماتل است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش توصیفی تحلیلی است. یافته‌ها حاکی از آن است که در بین مولفه‌‍‌های اجتماعی اقتصاد سیاسی، متغیر وضعیت اجتماعی ساکنین شهر، با رتبه 51.08 ؛ در بین مولفه‌‍‌های زیست محیطی اقتصادسیاسی؛ متغیر انجام پروژه های ساخت و ساز انبوه بدون توجه به مسایل زیست محیطی با 53.01 امتیاز، اترگذارترین نقش در دگرگونی سازمانیابی فضایی را دارند.

the role of influential social and environmental components of political economy on spatial organization of rasht metropolis

we are facing economic, political, social and environmental changes in space with the increase in the number of metropolises in developing countries. depending on the conditions of the natural environment and the socioeconomic system of the city, different forms of spatial organization occur in metropolitan areas. this has led to a change in the spatial organization of such cities. meanwhile, political economy and its components are one of the influential indicators on the changes and transformations of urban spaces. the main purpose of this study is to identify the effective social and environmental components of political economy on the spatial organization of rasht metropolis using the dematel technique. the present study is applied in terms of purpose and is descriptiveanalytical based on the nature. findings indicate that among the social components of political economy, the social status variable of city residents, ranked 51.08; as well as among the environmental components of political economy; the variable of mass construction projects, regardless of environmental issues, with 53.01 points, have the most important role in the transformation of spatial organization of rasht metropolis.