بررسی پیکره‌بندی فضایی بازارهای سنتی شهرها بر اساس تکنیک چیدمان فضا (نمونه موردی: بازار سنتی شهر قزوین)

بازار به عنوان کانون اصلی اقتصادی و اجتماعی شهر سنتی ایرانی با تغییرات و دگرگونی‌های مختلفی مواجه بوده است، اما امروزه به عنوان یک فضای اجتماع محور نیز مدنظر قرار گرفته می‌شود. پیکره‌بندی فضایی که به نحوه‌ چیده شدن فضاها در کنار یکدیگر و ارتباط متقابل آن‌ها با هم می‌پردازد در ارتقا کیفیت و کارکرد فضاهای معماری و شهری اثرگذار است. از این‌رو بررسی پیکره‌بندی فضایی بازارهای سنتی شهرها بر اساس تکنیک چیدمان فضا به عنوان یک فضای اجتماع محور که دارای سرزندگی هستند هدف اصلی پژوهش می‌باشد که در بازار سنتی قزوین به مورد ارزیابی قرار گرفته شده است.تحقیق حاضر بر اساس ماهیت و قلمرو موضوعی در حوزه تحقیقات کاربردی_توسعهای است و از نظر روش انجام تحقیق ترکیب روش شبیه‌سازی و توصیفی_تبینی می‌باشد. پس از گردآوری داده ها و اطلاعات نیز برای تجزیه‌وتحلیل آن‌ها از نرم افزار depth map و تئوری چیدمان فضا برای شناخت تاثیر پیکره‌بندی فضایی_کالبدی مطالعه موردی بهره برده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که راسته‌ی بازار بدلیل دارا بودن سیستم محوری، خطوط دید طولانی دارای هم پیوندی بالا می‌باشد در نتیجه پیکره‌بندی تقویت و تعاملات اجتماع ارتقا می‌یابد. همچنین در با گذاشتن چهار سوق در محل تقاطع دو راسته بازار اصلی به نوعی فضای مقعر حاصل از تقاطع را تبدیل به فضای محدب نموده و موجب افزایش کارکرد اجتماعی بازار است.

Investigation of spatial configuration of traditional cities bazaars based on space syntax(Case study: Qazvin traditional bazaar)

Bazaar, as the main economic and social center of the traditional Iranian city, has undergone various changes and transformations, but today it is also considered as a communityoriented space. Spatial configuration, which deals with how spaces are arranged next to each other and their interrelationships with each other, is effective in improving the quality and function of architectural and urban spaces. Therefore, the main purpose of this research was to study the spatial configuration of traditional markets in cities based on the technique of arranging space as a communityoriented space that has vitality, which has been evaluated in the traditional market of Qazvin. The present research was applieddevelopmental research based on the nature and subject matter as well as being combination of simulation and descriptiveexplanatory methods based on research method. After collecting data and information, depth map and space syntax theory had been used to analyze them to understand the effect of spatialphysical configuration of the case study. The results indicated that the market order due to having a pivotal system, long lines of view are highly interconnected, thus enhancing the configuration and enhancing community interactions. Also, by placing four souks at the intersection of the two rows of the main market, it transforms the concave space resulting from the intersection into a convex space and increases the social function of the market.