ارزیابی پایداری زیست محیطی گردشگری شهری (نمونه موردی: شهر رشت)

امروزه پایداری به یکی از مهمترین مباحث در بخش گردشگری شهری تبدیل شده است زیرا رشد و توسعه گردشگری شهری به دلیل پذیرش حجم انبوهی از گردشگران دارای پیامدهای مثبت و منفی متعددی برفضای بوم شناختی منطقه است. از این رو با ارزیابی وضعیت پایداری گردشگری می توان به برنامه ریزی و اتخاذ تمهیدات لازم جهت گسترش پیامدهای مثبت و کاهش اثرات منفی پرداخت. شهر رشت به دلیل موقعیت طبیعی خود و دارا بودن جاذبه های فرهنگی و انسان ساخت به عنوان یکی از مقاصد گردشگری، سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است. هدف این پژوهش سنجش پایداری زیست محیطی گردشگری شهری رشت با توجه به ظرفیت زیستی منطقه و پاسخ به این سوال که آیا ظرفیت زیستی منطقه متناسب با میزان مصرف منابع توسط گردشگران است یا خیر؟ می باشد. این پژوهش بر پایه روش توصیفیتحلیلی و استفاده از روش جای پای اکولوژیک است. جامعه آماری پژوهش تعداد گردشگران شهر رشت در نظر گرفته شد از این رو 384 پرسشنامه بر اساس مدل کوکران از طریق دو روش نمونه گیری منظم و اتفاقی بین گردشگران جهت دستیابی به داده های اولیه توزیع گردید. با توجه به نتایج محاسبات جای پای اکولوژیک گردشگری شهر رشت معادل 907177 هکتار و ظرفیت زیستی منطقه معادل 662871 هکتار می باشد. بنابراین می توان نبود تناسب میان منابع موجود و میزان مصرف و به تبع آن ناپایداری زیست محیطی منطقه را که موجب ایجاد فشار بر فضای بوم شناختی می گردد، مشاهده نمود. در نتیجه برنامه ریزی جهت دستیابی به پایداری امری ضروری محسوب می گردد.

Environmental sustainability assessment of urban tourism (Case study: Rasht city)

Nowadays, sustainability has become one of the most important issues in urban tourism since the growth and development of urban tourism due to the adoption of a massive volume of tourists has many positive and negative consequences in the ecological environment of the region. Hence, by assessing tourism sustainability, it is possible to plan and adopt necessary decisions to expand positive outcomes and reduce negative effects. The Rasht city welcomes many tourists due to its natural location and its cultural and manmade attractions. The purpose of this research is to measure the environmental sustainability of urban tourism in Rasht considering the region’s biological capacity and answering the question that whether the biological capacity of the area is proportional to the amount of resources consumed by tourists or not? The research is based on the descriptiveanalytical method and used ecological footprint model. Number of tourist in the study area has been considered as the statistical society in this study. Therefore, 384 questionnaires were distributed according to the Cochran model through two regular and random sampling methods to reach the preliminary data. According to the results, the ecological footprint is 907177 hectares and the biological capacity of the area is 662871 hectares. Thus, the lack of proportionality between the available resources and the amount of consumption and, consequently, the environmental instability of the regional can be observed which causes pressure on the ecological environment. As a result, it seems that planning to achieve sustainability is an essential issue in the study area.