تبیین مولفه های سرزندگی و دلبستگی در طراحی فضاهای مسکونی سنتی (بافت سنتی تبریز)

مسکن و ساختمان یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی کشور بوده و طیف گسترده‌ای از سایر صنایع را برای فعالیت‌های خویش به همراه دارد. اصلاح الگوی ساخت و ساز، بهره‌برداری و بازیافت مصالح از دغدغه‌های مهم کشورها برای توسعه پایدار می‌باشد. در گذشته تاریخی ایران نیز الگوهای بهینه مسکن (از جمله مصرف انرژی و سازگاری با محیط) وجود داشته که پشتوانه‌های فرهنگی و اجتماعی خوبی محسوب می‌شوند. طراحی و تصمیمات فضاهای مسکونی‌ سنتی از عوامل مختلفی هم چون سنت، فرهنگ و اقلیم تاثیر می پذیرد. به این ترتیب، مهمترین هدف تحقیق تبیین مولفه های سرزندگی و دلبستگی در طراحی فضاهای مسکونی سنتی می باشد. روش تحقیق مطالعه حاضر توصیفی – تحلیلی بوده که با استفاده از جدول مورگان، 200 نفر از کارشناسان، نخبگان به طور تصادفی انتخاب شدند. روش گردآوری با استفاده از پرسشنامه و روش تجزیه تحلیل از آزمون های آماری، خاکستری، همبستگی و تحلیل مسیر بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها در محیط نرم افزار amos و spss انجام یافته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مولفه‌های فرهنگی و محیطی بیشترین رابطه و کمترین رابطه را مولفه های کالبدی و عملکردی با رابطه منفی و معکوس دارا می باشند. همچنین مولفه های محیطی، عملکردی و بصری دارای بیشترین میزان تاثیرگذاری مستقیم بر فضاهای مسکونی هستند و مولفه های اجتماعی، ادراکی از وضعیت مساعدی در فضاهای سنتی بافت مرکز تبریز برخوردار نیستند.

Explaining the components of vitality and place attachment in the design of traditional residential spaces (traditional fabrics of Tabriz)

Housing and construction is one of the most important economic sectors in the country and has a wide range of other industries for its activities. Improving the pattern of construction, operation and recycling of materials is one of the important concerns of countries for sustainable development. In the historical past of Iran, there have been optimal housing patterns (including energy consumption and environmental compatibility) that are considered good cultural and social supports. The design and decisions of traditional residential spaces are influenced by various factors such as tradition, culture and climate. Thus, the most important goal of the research is to explain the components of vitality and attachment in the design of traditional residential spaces. The research method of the present study was descriptiveanalytical. Using Morgan’s table, 200 experts and elites were randomly selected. The collection method was based on a questionnaire and analysis of statistical, gray, correlation and path analysis tests. Data analysis was performed in AMOS and SPSS software environment. The research results show that the cultural and environmental components have the most relationship and the least relationship has physical and functional components with negative and inverse relationship. Also, environmental, functional and visual components have the highest direct impact on residential spaces, and social and perceptual components do not have a favorable situation in the traditional spaces of the center of Tabriz.