تحلیل ابعاد مشارکت شهروندان در مدیریت پسماند در مناطق شهری (مطالعه موردی: شهر زاهدان)

امروزه با افزایش جمعیت و در پی آن بالا رفتن مصرف، تولید پسماند در ابعاد گوناگون خانگی، شهری، صنعتی و بیمارستانی به سرعت گسترش یافته است و کاهش تولید پسماند امری ضروری است. یکی از بخش‌های اصلی مدیریت شهری، مدیریت پسماند شهری است، که در کلیه مراحل آن، یکی از کلیدهای موفقیت، آگاهی و مشارکت شهروندان می‌باشد. در این راستا هدف پژوهش حاضر تحلیل ابعاد مشارکت شهروندان در مدیریت پسماند در مناطق شهری زاهدان، می‌باشد. تحقیق حاضر بر اساس هدف، یک تحقیق توسعه‌ای، بر حسب ماهیت، تلفیقی از روش‌های کیفی و کمی و بر حسب روش از نوع پیمایشی و نحوه اجراء توصیفیتحلیلی می‌باشد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، توصیفی و استنباطی از محیط نرم افزار‌ (spss) و مدل‌ آراس خاکستری (arasg) استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر جمعیت شهروندان مناطق پنجگانه شهر زاهدان (672589 نفر) نفر می‌باشد، که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین شد. نتایج بررسی ارتباط بین متغیر‌های توصیفی (شغل، جنس، سن و تحصیلات) و پذیرش اجتماعی مدیریت پسماند نشان داد، زنان به مراتب بیشتر از مردان مدیریت پسماند را در شهر زاهدان پذیرش کردند. همچنین هر چه میزان تحصیلات بیشتر می‌شود میزان پذیرش مدیریت پسماند نیز افزایش می‌یابد. بیشترین میزان همبستگی در سن 26-35 سال و کمترین میزان همبستگی اسپیرمن در سن 46 و بالاتر می‌باشد. نتایج مدل (آراس خاکستری)، نشان داد، در میان مناطق پنجگانه شهر زاهدان، منطقه پنج با مقدار k (0.9324)، بالاترین رتبه را در مشارکت شهروندان در مدیریت پسماند به خود اختصاص داده است.

Analysis of Dimensions of Citizens’ Participation in Waste Management in Urban Areas(Case study: Zahedan City)

Today, with the increase in population and consequent increase in consumption, waste production in various dimensions of household, urban, industrial and hospital has expanded rapidly and reducing waste production is essential.One of the main parts of urban management is urban waste management, which in all its stages, is one of the keys to success, awareness and citizen participation. In this regard, the purpose of this study is to analyze the dimensions of citizen participation in waste management in urban areas of Zahedan.The present research is a developmental research based on its purpose, in terms of nature, a combination of qualitative and quantitative methods, and according to the method of survey type and descriptiveanalytical implementation.For data analysis, descriptive and inferential software environment(SPSS)and model(ARASG)were used.The statistical population of the present study is the population of citizens of the five regions of Zahedan(672589 people),the sample size was determined to be 384 people using the Cochran’s formula. The results of the study showed the relationship between descriptive variables (occupation, gender, age and education) and social acceptance of waste management, Women accepted far more waste management than men in Zahedan. Also, the higher the level of education, the higher the level of acceptance of waste management. The highest correlation is in the age group of 3536 years and the lowest is in the age of 46 and above.The results of the model(ARASG)showed that among the five districts of Zahedan, District Five with a value of k(0.9324)has the highest rank in citizen participation in waste management.