بررسی تاثیر توانمندسازی مناطق حاشیه‌نشین در افزایش سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: شهرستان پاکدشت)

در سال‌های اخیر سیاست گذاری توسعه شهری در برخورد با سکونت‌گاه‌های غیررسمی از رویکرد منفی نادیده گرفتن، تخریب و تخلیه اجباری به سیاست‌های اجتماع محور ارتقاء یافته است. راهبرد توانمندسازی در پی ظرفیت‌سازی در اجتماعات برای حل مشکلات آن‌ها با اندیشه، منابع، پتانسیل و بازوی خود آن‌هاست بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه‌های توانمندسازی در مناطق حاشیه‌نشین در افزایش سرمایه اجتماعی انجام شده است. این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی و از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق کلیه ساکنان شهرستان پاکدشت (غرب حصار امیر) بودند که جمعیت مناطق حاشیه‌نشین آن در حدود سی هزار نفر تخمین زده می‌‌شود که به‌این‌ترتیب حجم نمونه با استفاده از جدول کوکران عدد 379 به دست آمده است. ابزار مورد استفاده جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامه محقق ساخته استفاده شده است که روایی و پایایی آن‌ها مورد تائید قرار گرفت. سپس پرسشنامه‌ها در بین جامعه آماری توزیع شد و پس جمع‌آوری با استفاده از آزمون رگرسیون و در نرم‌افزار spss استفاده شد. نتایج نشان داد که بین توانمندسازی و سرمایه اجتماعی رابطه مثبت وجود دارد. توانمند کردن مناطق حاشیه‌نشین در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‌تواند آثار بسیار موثری بر افراد ساکن در این محله‌ها با خود به همراه داشته باشد؛ و موجب بالا رفتن سرمایه اجتماعی در ابعاد شناختی (اعتماد اجتماعی، ارزش ها و هنجارها) وساختاری (مشارکت اجتماعی و همبستگی اجتماعی) آن‌ها شود. به‌طورکلی می‌توان گفت سرمایه اجتماعی و توانمند سازی در یک ارتباط دوسویه با یکدیگر قرار دارند.

Investigating the Impact of Empowerment Programs in Suburbs on Increasing Social Capital(Case Study: Pakdasht County)

In recent years, urban development policy in dealing with informal settlements has shifted from a negative approach to communitybased policies such as improvement, empowerment, and communitybased reform. The empowerment strategy seeks to empower communities to solve their problems with their own ideas, resources, potential, and arm. Therefore, the present study aimed to investigate the impact of empowerment programs in suburban areas on increasing social capital. This is a descriptiveanalytical study. It is an applied study and a survey method is used. The population of the study consisted of all residents of Pakdasht city (Ostad Shahriar neighborhood) with an estimated population of about 30,000 in the suburbs. Thus, the sample size is obtained using Cochran’s table (sample size=379). The instrument used for data collection was a researchermade questionnaire whose validity and reliability were confirmed. Then the questionnaires were distributed among the statistical population and then regression test and SPSS software were implemented. The results showed that there is a positive relationship between empowerment and social capital. Empowering suburbs and giving them some benefits can have a huge impact on people living in these neighborhoods, increasing their social capital. Generally speaking, social capital and empowerment are in a mutual relationship.