الگوهای معماری پایدار مسکن بومی اقلیم گرم و خشک و سرد با معیار تناسبات کالبدی (نمونه موردی: میان اقلیم bw و ds)

امروزه کره زمین با مشکل جدی آلودگی هوا مواجه است، یکی از نتایج آن پدیده گرم شدن کره زمین است. فاکتورهای مهم آلودگی هوا خصوصاً در محیط‌های شهری، اتومبیل و ساختمان‌های مسکونی هستند. بنابراین اگر ساختمان‌های مسکونی که به عنوان بخشی از مصرف‌کنندگان این انرژی هستند، میزان مصرف انرژی را کاهش دهند، آلودگی هوا کاهش می‌یابد. یکی از جلوه‌های معماری پایدار، معماری سنتی ایران است که  با انتخاب درست تناسبات و جهت‌گیری‌ها، سعی در حرکت به سمت معماری پایدار داشته است. این تحقیق به دنبال بررسی چگونگی تطبیق معماری و اقلیم در اقلیم خشک و چگونگی توجه به شرایط آب و هوایی در ایجاد خانه‌های مورد نظر برای ایجاد آسایش مطلوب و کاهش مصرف انرژی  بوده است. در راستای دستیابی به این اهداف ، شهرهایی از میان اقلیم bw , ds انتخاب شدند و سپس از هرکدام، دو خانه به عنوان نمونه‌های مطالعاتی جهت تحلیل انتخاب گردیده که بر اساس معیار تناسبات کالبدی مورد تحلیل قرار گرفته اند. در نهایت بررسی‌ها نشان داد که از نظر ویژگی‌های کالبدی در اقلیم سرد و خشک، فرم حیاط به شکل مربع و با میانگین تناسب طول به عرض حیاط 1.11 بوده اما در اقلیم گرم‌و‌خشک فرم حیاط مستطیل و با میانگین تناسب طول به عرض حیاط 1.31 می‌باشد. در اقلیم سرد‌و‌خشک، توده‌های ساختمانی در 3طرف، اما در اقلیم گرم‌و‌خشک توده‌ها در 4طرف حیاط شکل گرفته‌اند. جهت کشیدگی حیاط در اقلیم سرد‌و‌خشک در خانه‌ها متفاوت بود اما در اقلیم گرم‌و‌خشک جهت کشیدگی شمالیجنوبی می‌باشد. میانگین نسبت فضای باز به فضای بسته در اقلیم سرد و خشک 37% و در اقلیم گرم و خشک، 29% می‌باشد که این امر لزوم اختصاص فضاهای باز بیشتر در اقلیم سرد و خشک نسبت به اقلیم گرم و خشک را آشکار می‌سازد. همچنین از نظر ویژگی‌های کالبدی نیز می‌توان گفت هر دو اقلیم دارای شباهت هستند؛ بدین شکل که بیشترین مساحت نما و بازشو به نمای جنوبی و کمترین سطح و بازشو به نمای غربی تعلق دارد.  استفاده از این الگوها می تواند فضا را به عنوان تامین کننده‌ی آسایش ساکنین و کاهش مصرف انرژی سوق دهد به طوریکه می توان از طریق تامین معیار تناسبات کالبدی، در کنار سایر معیارهای معماری پایدار، بومی‌پذیری و پایداری را افزایش داده و گامی در جهت ارتقای میزان بومی‌پذیری برداشت.

Sustainable architectural patterns of vernacular housing in Cold and Hot Arid Climate whith physical Proportion criteria(case study: BW, Ds climate)

Today, the planet is facing a serious problem of air pollution, one of the results of which is the phenomenon of global warming. Important factors are air pollution, especially in urban environments, cars and residential buildings. Therefore, air pollution will be reduced if the residential buildings that are part of the consumers of this energy reduce the amount of energy consumption. One of the manifestations of sustainable architecture is the traditional architecture of Iran, which has tried to move towards sustainable architecture by choosing the right proportions and orientations. This study sought to investigate how architecture and climate adaptation in arid climates and how to pay attention to climatic conditions in creating the desired homes to create optimal comfort and reduce energy consumption. In order to achieve these goals, cities were selected from the climate of BW, Ds, and then from each of them, two houses were selected as study samples for analysis, which were analyzed based on physical fit criteria. Finally, studies showed that in terms of physical characteristics in cold and dry climates, the courtyard form is square with an average lengthtowidth ratio of 1.11, but in hot and dry climates the courtyard form is rectangular with an average lengthtowidth ratio of 1.31. In cold and dry climate, building masses are formed on 3 sides, but in hot and dry climate, masses are formed on 4 sides of the yard. The direction of the yard was different in cold and dry climate in houses, but in hot and dry climate it is northsouth. The average ratio of open space to closed space in cold and dry climate is 37% and in hot and dry climate is 29%, which highlights the need to allocate more open spaces in cold and dry climate than hot and dry climate. It can also be said that both climates are similar in terms of physical characteristics; Thus, the highest area of ​​the facade and opening belongs to the southern facade and the lowest level and opening belongs to the western facade. The use of these patterns can lead the space as a provider of comfort for residents and reduce energy consumption, so that by providing physical fit, along with other criteria of sustainable architecture, localization and sustainability can be increased and a step to improve the rate. Indigenousness of harvest.