ارزیابی عوامل جغرافیایی اثرگذار بر جریان رقابت‌پذیری توسعه شهری مبتنی بر برنامه‌ریزی راهبردی سناریویی (مطالعه موردی:‌ استان اذربایجان غربی)

شواهد موجود نشان می‌دهد که نابرابرهای درون منطقه‌ای نتیجه بخشی‌نگری برنامه‌های توسعه و فرآیند سیاست‌گزاری بالا به پایین است که از تبعات فضایی آن افزایش تمرکزگرایی در کانون‌های شهری عمده و محدود است. بر این مبنا یکی از سیاست‌های تعدیلی با هدف کاهش نابرابری و تقویت توان موجودیت شهرها، تاکید بر جریان رقابت‌پذیری مبتنی بر ویژگی‌های خاص قانونی، سیاسی،‌ بوم‌شناختی، اجتماعی و اقتصادی بین کانون‌های شهری است. هدف این پژوهش ارزیابی عوامل اثرگذار بر جریان رقابت‌پذیری کانون‌های شهری استان اذربایجان غربی است. برای انجام این مقاله از رویکردی کیفی کمی بهره گرفته ‌شده است. در بخش نخست پیشران‌های کلیدی توسط کارشناسان حوزه (دلفی) به وسیلۀ نرم‌افزار وزن دهی، اوزان استخراج و ابعاد شناسایی و سپس به کمک نرم‌افزار metaswot، 15 عامل اثرگذار بر جریان رقابت‌پذیری توسعه شهری در افق زمانی 1410 تعیین و مجدداً به روش دلفی در اختیار صاحب‌نظران قرار گرفت. نتایج گویای این واقعیت است که کلانشهر ارومیه با دارا بودن جایگاه نخست رقابت‌پذیری همچنان کانون جریان‌های فضایی استان است. این در حالی است که راهبردهای سرمایه‌گذاری دولتی، توجه سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و مسئولان، علاقه‌مندی بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در استان و فقدان زیرساخت‌های توسعه در مقیاس کلان از مهمترین عوامل تعیین کننده جریان رقابت‌پذیری توسعه شهری هستند. در بخش نهایی با رتبه‌بندی و استخراج ماتریس تاثیرگذاری از نرم‌افزار micmac استفاده شده و حالت‌های باورکردنی در رقابت‌پذیری توسعه شهری استان با رویکرد آینده‌نگاری مشخص و راهبردهای پیشنهادی معرفی شدند.

Assessing the Affecting Geographical Factors of the Urban Development Competitiveness Based on Strategic Scenario Planning (Case Study: West Azerbaijan Province)

Evidence suggests that inequalities within regions are the result of topdown development programs and the policymaking process, with spatial consequences of increasing centralization in major and limited urban centers. Accordingly, one of the adjustment policies aimed at reducing inequality and strengthening the existence of cities is to emphasize the flow of competitiveness based on specific legal, political, ecological, social and economic characteristics between urban centers. The purpose of this study is to evaluate the factors affecting the competitiveness of urban centers in West Azerbaijan province. A qualitativequantitative approach has been used to do this article. In the first part, drivers are identified by experts in the field (Delphi) by weighting software, extraction weights and dimensions, and then by MetaSWOT software, 15 effective factors. The competitiveness of urban development in the time horizon of 1410 was determined and again provided to experts by Delphi method. The results show the fact that the metropolis of Urmia, with its first position of competitiveness, is still the center of space currents in the province. Meanwhile, public investment strategies, the attention of policy makers, planners and officials, the interest of the private sector in investing in the province and the lack of largescale development infrastructure are the most important factors determining the competitiveness of urban development. In the final part, Micmac software was used by ranking and extracting the impact matrix and believable situations in the competitiveness of urban development of the province were identified with a specific futuristic approach and proposed strategies.