تحلیل آمایشی شاخص های امنیت در مناطق مرزی (مطالعه موردی: منطقۀ مرزی رود ارس)

تامین امنیت مرزها، همواره یکی از موضوعات مهم و کاربردی در مطالعات جغرافیایی می‌باشد که نه تنها با گذشت زمان از اهمیت آن کم نشده بلکه معیارها و مسایل جدیدی نیز به آن اضافه گردیده است. نوع تحقیقات کاربردی توسعه‌ای بوده و با توجه به روش انجام کار، از ماهیتی توصیفی تحلیلی برخوردار است. روش گردآوری داده‌ها اسنادی پیمایشی است؛ بدین ترتیب که ابتدا با مطالعه مبانی نظری، دیدگاه های مربوط به امنیت مناطق مرزی، شاخص‌های مرتبط استخراج و از سازمان و ارگان‌های آمارهای دست اول و رسمی جمع آوری گردید و سپس برای جمع‌آوری داده‌های دست اول از محدوده مورد مطالعه، از روش های پیمایشی (مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه) استفاده شد. تحلیل داده‌ها از طریق مدل فرایند تحلیل شبکه‌ای انجام گرفت و از نرم افزار super decision جهت انجام مدل anp و از نرم افزار arc gis برای نمایش و تحلیل فضایی نتایج استفاده شد. از طریق محاسبه تحلیل شبکه‌ای، شاخص‌های نظامی و اجتماعی فرهنگی به عنوان رویکرد اصلی اجرای برنامه‌های آمایش سرزمین در منطقه مرزی ارس مطرح شد. در بین شاخص‌های شش گانۀ مورد ارزیابی، امنیت نظامی با ضریب (0.437) مهم‌ترین بعد امنیت در منطقۀ مرزی حاشیۀ رود ارس شناخته شد. امنیت اجتماعی فرهنگی با ضریب اهمیت (0.230) دومین اولویت مهم تعیین شد. شاخص‌های امنیت سیاسی، اقتصادی، مورفولوژیک و زیست‌محیطی به ترتیب با ضریب اهمیت (0.160)، (0.087)، (0.049) و (0.033) در اولویت‌های بعدی قرار گرفتند.

Spatial Analysis of Security Indicators in the Border Regions (Case Study: the Boundary Region of Aras River)

Border security is always one of the important and practical issues in geographic studies, which not only did not go down over time due to its importance, but new criteria and issues have been added. According to the purpose of this research, it is of applieddevelopmental research type and has a descriptiveanalytical nature according to the method of doing it. The method of data collection is documentarysurvey, so that first, by studying theoretical foundations, views on the security of the border regions, related indicators were extracted and collected from formal and firsthand statistics of organization. Then, surveying methods (observation, interview and questionnaire) were used to collect firsthand data from the study region. Data analysis was carried out through a network analysis model and using Super Decision to implement the ANP model and Arc Gis software for spatial representation and analysis of the results. Through the analysis of network analysis, military and sociocultural indicators as the main approach to implementing landplanning programs in the border region of Aras were presented. Among the six indicators assessed, military security with the coefficient (0.437) was the most important security dimension in the Aras border region. Sociocultural security with a significance factor (230/0) was identified as the second most important priority. Political, economic, morphological and environmental security indexes were ranked with the importance factors (0.160), (0.87), (0.049) and (033/0) respectively.