ارزیابی و رتبه‌بندی شاخص‌های تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان ایذه-بخش دهدز)

تاب‌آوری و کاهش خطرپذیری بلایا باید بخشی از طراحی سکونتگاه‌های روستایی و استراتژی‌های دستیابی به توسعه پایدار باشد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی و رتبه‌بندی شاخص‌های تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی بخش دهدز شهرستان ایذه می‌باشد. روش مطالعه توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری مورد پژوهش شامل کلیه سرپرستان خانوار نقاط روستایی بالای 20 خانوار بخش دهدز به تعداد 3003 نفرمی باشند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران به تعداد 341 نفر به شیوه تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه دارای 60 سوال در چهار متغیر تاب‌آوری محیطی طبیعی، تاب‌آوری اقتصادی اجتماعی و تاب‌آوری نهادی مدیریتی، تاب‌آوری کالبدی – فضایی می‌باشد که روایی آن صوری به تائید اساتید مربوطه رسیده و پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ به میزان 0/86 مورد تائید واقع شده است. جهت تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها از آزمونهای تی تست، پیرسون و فریدمن با نرم‌افزار spss22 استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشانگر آن است که شاخص محیطی طبیعی، شاخص کالبدی فضایی، شاخص نهادیمدیریتی و شاخص اقتصادی اجتماعی در وضعیت مطلوبی قرار داشته‌اند. در این میان وضعیت شاخص محیطی طبیعی با توجه به میانگین بیشتر در وضعیت بهتر و شاخص نهادیمدیریتی با میانگین کمتر در وضعیت کمتر مطلوب قرار دارد. بر این مبنا می‌توان بیان داشت که شاخص محیطی طبیعی و شرایط محیط پیرامون با توجه به تجربه به دست آمده توسط روستائیان توانسته است نقش اساسی را در تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی ایفا کند.

47Evaluation and ranking of resilience indicators of rural settlements (Case study: Izeh city-Dehdez district)

Disaster resilience and mitigation should be part of rural settlement design and sustainable development strategies.The purpose of this study is to evaluate and rank the resilience indicators of rural settlements in Dehdez district of Izeh city.The study method is descriptiveanalytical.The statistical population of the study includes all heads of households in rural areas of more than 20 households in Dehdez district of 3003 people.The sample size was selected based on Cochran’s formula to 341 randomly available people. The research tool is a questionnaire with 60 questions in four variables of environmentalnatural resilience, economicsocial resilience and institutionalmanagerial resilience, physicalspatial resilience.Its formal validity has been confirmed by the relevant professors and its reliability has been confirmed based on Cronbach’s alpha at the rate of 0.86.Ttest, Pearson and Friedman tests with SPSS22 software were used to analyze the data.The results show that the environmentalnatural index, physicalspatial index, institutionalmanagerial index and socioeconomic index are in good condition.Among these, the status of the environmentalnatural index is in a better condition due to the higher average and the institutionalmanagerial index is in a less favorable condition with a lower average.Based on this, it can be said that the environmentalnatural index and the surrounding environmental conditions, according to the experience gained by the villagers, have been able to play a key role in the resilience of rural settlements.