تحلیل فضایی پراکنش خدمات و جمعیت براساس نظریه عدالت اجتماعی (مطالعه موردی نواحی هشت گانه شهر رشت)

امروزه فضای شهرها به عرصه ی تضادهای اجتماعی بدل شده اند و دستیابی به امکانات و منافع بیشتر، جدایی گزینی اجتماعی اقتصادی را جایگزین جدایی‌گزینی‌های قومی نژادی کرده است. بنابراین بحث نابرابری‌های فضایی در شهرها و لزوم برقراری عدالت اجتماعی در برخورداری کلیه ی شهروندان از خدمات عمومی به یکی از مباحث جدی پیش روی برنامه ریزان و مدیران شهری تبدیل شده است. هدف از این پژوهش بررسی نحوه توزیع فضایی خدمات عمومی در نواحی هشت گانه شهر رشت و ارتباط آن با پراکنش جمعیت در این نواحی بر اساس عدالت اجتماعی است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. از مدل تاپسیس و تحلیل خوشه ای بمنظور سطح بندی نواحی و از ضریب اسپیرمن برای مقایسه رتبه جمعیت نواحی با رتبه خدمات آن استفاده شده است. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، میزان برخورداری نواحی مختلف از خدمات شهری بصورت یکسان نبوده و نواحی کم جمعیت در مقایسه با نواحی پرجمعیت به خدمات بیشتری در داخل محدوده خود دسترسی دارند که این نشان دهنده ارتباط ضعیف بین توزیع خدمات و جمعیت در میان نواحی می باشد. بنابراین در زمینه توزیع خدمات عمومی در شهر رشت و در سطح نواحی آن، عدالت دسترسی رعایت نشده است. لذا توجه به این مسئله جهت حل مسائل شهر رشت و فراهم آوردن زمینه‌های توسعه پایدار شهری در این شهر، الزامی ‌می‌باشد.

Spatial analysis of population and services distribution on the basic theory of social Justice (The case of eight areas of Rasht city)

Abstract    Nowadays cities spaces have become with social conflicts location, and access with many facilities, has replacement social economical segregation to ethnic racial segregation. Therefore discussion of spatial inequalities in cities and necessary of establishment of social Justice in enjoyment of all citizens for public services have become with one serious discussion for urban planners and management.  The purpose of this research is analysis how spatial distribution public services in Rasht city areas and relationship with population distribution in this areas on the basic justice social. Research method is descriptive analytical. The model topsis and cluster analysis for ranking of areas and spearman rank method for comparison population rank with services rank is used. The results of the research show that access of areas with urban services is not equal, and areas population low in compared with areas population full have access more services, that this show high negative correlation between population and services distribution in between areas is. Therefore in field of public services distribution in Rasht city not observe access justice. So attention with this problem for solution of Rasht city problems and providing of fields urban sustainable development in this city is necessary.