شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌ها و معیارهای گردشگری پایدار طبیعی در مناطق بیابانی (مطالعه موردی: استان یزد)

تقاضا برای گردشگری در طبیعت، برنامه ریزی همه جانبه و توجه به محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن را ضروری ساخته است. نواحی بیابانی عموماً بعنوان منابع طبیعی بکر شناخته شده‌اند و در صورتی که بخواهیم گردشگری را در این نواحی گسترش دهیم این نواحی نیز مانند سایر سایت‌های طبیعی از قاعده توسعه پایدار مستثتی نیستند. استان یزد در مرکز ایران با وسعت 131000 کیلومتر مربع سومین استان بزرگ کشور است که 65 درصد آن را اراضی کویری وبیابانی تشکیل می‌دهد. معرفی مهمترین شاخص‌ها و معیارهای مناسب اندازه گیری گردشگری پایدار طبیعی در مناطق خشک و بیابانی سوال اصلی این تحقیق می‌باشد مقاله حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و پیمایشی از طریق نظر خواهی از خبرگان و اساتید به شیوه دلفی و همچنین مدل تحلیل تشخیص در قالب نرم افزار spss به معرفی شاخص‌ها و معیارهای مناسب برای اندازه گیری پیشرفت به سوی پایداری در گردشگری طبیعی در مناطق خشک و بیابانی پرداخته است. یافته‌های تحقیق بر اساس آزمون فرض t-test در سطح 5 درصد مورد آزمون قرار گرفت. بر اساس یافته‌های تحقیق تعداد 64 شاخص برای سنجش پایداری گردشگری طبیعی در مناطق بیابانی انتخاب شدند. برای پایداری زیست محیطی 28 شاخص معرفی شدند. در این میان شاخص‌های دسترسی به منابع آب با میانگین 8، کیفیت آب با میانگین 7، دما با میانگین 7/72 وتنوع گیاهی وجانوری با میانگین 7/08 بیشترین وزن را دارا می‌باشند. سنجش پایداری اجتماعی و فرهنگی با 19 شاخص صورت می‌گیرد. مهم‌ترین این شاخص‌ها امنیت اجتماعی با میانگین 8/48، اطلاع رسانی با میانگین 7/96 مکانهای تاریخی و فرهنگی با میانگین 7/12 بیشترین امتیاز را کسب نموده‌اند. سنجش پایداری اقتصادی با تعداد 17 شاخص انجام می‌شود. شاخص‌های درآمدحاصل از گردشگری برای ساکنان محلی با میانگین 7/36، میزان اشتغال جوامع محلی با میانگین 7، زیرساخت‌های گردشگری با میانگین 7 از مهمترین شاخص‌های اقتصادی می‌باشد. اولویت‌بندی معیارهای گردشگری بر اساس تست دانکن صورت گرفت که در این میان معیارهای امنیت، منابع آب ومالی در اولویت اول ومعیارهای خاک و توپوگرافی در اولویت پنجم قرار گرفتند.